Profile
English
Tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ là một vấn đề pháp lý quan trọng trong kinh doanh và sản xuất hiện nay. Trong bối cảnh hiện nay, có rất nhiều doanh nghiệp đã và đang gặp phải các tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ, vì vậy, để đảm bảo quyền lợi của mình, các doanh nghiệp cần phải hiểu rõ về các quy định pháp luật liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ và quy trình giải quyết tranh chấp. Bài viết này Siglaw sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ, các nguyên nhân gây ra tranh chấp và cách giải quyết tranh chấp một cách hiệu quả.
Quyền sở hữu trí tuệ là gì?
Hiện nay, tại khoản 1 điều 4 Luật sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi bổ sung 2009, 2019 (Luật sở hữu trí tuệ), pháp luật quy định: “Quyền sở hữu trí tuệ là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tài sản trí tuệ, bao gồm quyền tác giả và quyền liên quan đến quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp và quyền đối với giống cây trồng.”. Như vậy, quyền sở hữu trí tuệ là quyền pháp lý được công nhận đối với các sáng chế, phát minh, tác phẩm, thương hiệu và các loại tài sản trí tuệ khác mà một cá nhân hoặc tổ chức sở hữu hoặc sáng tạo ra. Nhờ có quyền sở hữu trí tuệ mà chủ sở hữu có thể sử dụng, bán hoặc cho thuê tài sản của mình mà không sợ bị người khác vi phạm.
Tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ là gì?
Từ định nghĩa về quyền sở hữu trí tuệ, ta có thể hiểu tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ (Intellectual property rights disputes) là những mâu thuẫn về quyền, lợi ích của các chủ thể liên quan:
- Quyền tác giả
- Quyền liên quan đến quyền tác giả
- Quyền sở hữu công nghiệp
- Quyền đối với giống cây trồng.
Thông thường, các chủ thể liên quan trong tranh chấp là chủ sở hữu quyền sở hữu trí tuệ và những người sử dụng mà không có sự đồng ý của chủ sở hữu trí tuệ.
Nguyên nhân gây tranh chấp sở hữu trí tuệ
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới việc các bên xảy ra tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ, tuy nhiên, một số nguyên nhân dưới đây được cho là những nguyên nhân chính:
- Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ: Chắc chắn đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ vì chỉ khi có sự xâm phạm thì mới xảy ra tranh chấp. Thông thường, người khác sử dụng, sao chép hoặc sản xuất một sản phẩm mà không có sự cho phép của chủ sở hữu trí tuệ. Ví dụ, một công ty có thể sử dụng logo của một công ty khác mà không có sự cho phép hoặc sao chép một sản phẩm của một công ty khác để bán trên thị trường.
- Không rõ ràng về quyền sở hữu: Khi quyền sở hữu trí tuệ không rõ ràng, đó có là nguyên nhân khiến các bên liên quan tranh cãi về quyền sở hữu. Ví dụ, khi một công ty thuê một nhà thiết kế để thiết kế sản phẩm, nếu không có hợp đồng rõ ràng về quyền sở hữu trí tuệ, việc sở hữu sản phẩm đó có thể trở nên mơ hồ và gây tranh chấp.
- Không đảm bảo an ninh thông tin: Việc không đảm bảo an ninh thông tin cũng là một nguyên nhân chủ quan dẫn đến tranh chấp về sở hữu trí tuệ. Khi thông tin liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ không được bảo mật đúng cách, các bên liên quan có thể dễ dàng tiếp cận về thông tin về sản phẩm, công nghệ hoặc ý tưởng có thể dẫn đến tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ. Ví dụ, khi một nhân viên của công ty rời khỏi công ty để làm việc cho đối thủ cạnh tranh, thông tin về sản phẩm và công nghệ có thể bị tiết lộ và dẫn đến tranh chấp.
Các lĩnh vực thường xảy ra tranh chấp sở hữu trí tuệ
Các vụ tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ ngày càng xuất hiện nhiều hơn. Trong nhiều năm kinh nghiệm tư vấn giải quyết tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ, Siglaw cho rằng những lĩnh vực được đề cập dưới đây là những lĩnh vực thường xảy ra tranh chấp sở hữu trí tuệ nhất:
Tranh chấp bản quyền
Tranh chấp bản quyền là một trong những tranh chấp thường gặp nhất ở Việt Nam. Các trường hợp này thường liên quan đến việc sao chép hoặc sử dụng trái phép nội dung được bảo vệ bởi bản quyền. Các đối tượng thường bị tố cáo trong các tranh chấp này là các nhà sản xuất, nhà phát hành, hoặc các cá nhân, tổ chức sử dụng trái phép nội dung bảo vệ bởi bản quyền. Trong các trường hợp này, việc xác định độ tương đồng giữa nội dung bị vi phạm và nội dung được bảo vệ là điều quan trọng để giải quyết tranh chấp.
Tranh chấp quyền nhãn hiệu
Tranh chấp quyền nhãn hiệu thường xảy ra khi hai hoặc nhiều tổ chức hoặc cá nhân sử dụng cùng một nhãn hiệu hoặc một nhãn hiệu tương đồng trong lĩnh vực kinh doanh giống nhau. Trong các trường hợp này, việc chứng minh tính riêng biệt của nhãn hiệu và độ phổ biến của nhãn hiệu đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết tranh chấp.
Tranh chấp sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực khoa học và công nghệ
Các tranh chấp trong lĩnh vực khoa học và công nghệ thường liên quan đến các bằng sáng chế, giấy phép, thương hiệu, hoặc bản quyền liên quan đến các sản phẩm hoặc quy trình sản xuất mới. Các tranh chấp trong lĩnh vực này đòi hỏi một sự chuyên môn cao, cùng với các bằng chứng khoa học và kỹ thuật đầy đủ để giải quyết.
Ví dụ về vụ tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ nổi tiếng:
Tranh chấp giữa Phúc Long và Highlands Coffee: Năm 2019, Phúc Long đã kiện Highlands Coffee vì vi phạm quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến tên gọi “Trà Sữa Phúc Long”. Điểm đáng chú ý trong vụ kiện này là việc sử dụng tên gọi “Phúc Long” là một đặc trưng rất riêng của Phúc Long và đã được người tiêu dùng nhận biết rõ ràng. Việc Highlands Coffee sử dụng từ “Phúc Long” không chỉ là vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của Phúc Long mà còn có thể dẫn đến sự nhầm lẫn và mất định danh của thương hiệu.
Thẩm quyền xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ
Tại điều 200 Luật sở hữu trí tuệ, pháp luật quy định răng “Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, các cơ quan Toà án, Thanh tra, Quản lý thị trường, Hải quan, Công an, Uỷ ban nhân dân các cấp có thẩm quyền xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.”
Như vậy, tùy lĩnh vực, phạm vị, các cơ quan có thẩm quyền xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ sẽ khác nhau:
- Biện pháp dân sự, biện pháp hình sự: Toà án.
- Biện pháp hành chính: Thanh tra Khoa học và Công nghệ; Thanh tra Cục Hàng không, Thanh tra Cục Hàng hải; Thanh tra Thông tin và Truyền thông; Thanh tra văn hóa, thể thao và du lịch; Ủy ban nhân dân cấp huyện; Quản lý thị trường; Hải quan; Công an nhân dân; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh…
- Biện pháp kiểm soát hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu: Hải quan.
Phương pháp giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ
Có nhiều phương pháp giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ, tùy thuộc vào tính chất và quy mô của vụ việc, cũng như ý kiến và tình hình của các bên liên quan.
Trước hết, các chủ sở hữu cần hiểu được quyền tự bảo vệ trước sự vi phạm của các chủ thể khác. Để tự bảo vệ quyền và lợi ích của chính mình về sở hữu trí tuệ, chủ sở hữu quyền sở hữu trí tuệ có thể áp dụng điều 198 Luật Sở hữu về Quyền tự bảo vệ như sau:
“1. Chủ thể quyền sở hữu trí tuệ có quyền áp dụng các biện pháp sau đây để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của mình:
- a) Áp dụng biện pháp công nghệ nhằm ngăn ngừa hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ;
- b) Yêu cầu tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ phải chấm dứt hành vi xâm phạm, xin lỗi, cải chính công khai, bồi thường thiệt hại;
- c) Yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan;
- d) Khởi kiện ra tòa án hoặc trọng tài để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình.”
Nếu có tranh chấp xảy ra, các phương án các bên có thể lựa chọn trong những phương án sau:
Thương lượng
Đây là phương pháp thông thường được sử dụng nhất để giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ. Phương pháp này là sự giải quyết tranh chấp thông qua đối thoại trực tiếp giữa các bên liên quan. Trong quá trình đối thoại, các bên có thể đưa ra các yêu cầu, đề xuất, thương lượng để tìm ra giải pháp tốt nhất cho cả hai bên. Phương pháp đối thoại là phương pháp tiết kiệm thời gian và chi phí so với các phương pháp khác. Nếu các bên có thể đạt được thỏa thuận, thì phương pháp này sẽ giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng và hiệu quả
Hòa giải
Hòa giải là một trong những phương pháp giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ được ưa chuộng và thường được sử dụng trong thực tiễn pháp luật. Hòa giải là quá trình đưa hai bên có mâu thuẫn đến cuộc gặp gỡ giữa các bên với sự trung gian của một bên thứ ba (hoặc một nhóm bên thứ ba), để giải quyết tranh chấp bằng cách đàm phán và đưa ra giải pháp hợp lý cho cả hai bên.
Hòa giải có thể được thực hiện trong tố tụng và hòa giải ngoài tố tụng. Theo Điều 10 Bộ luật tố tụng dân sự thì: “Tòa án có trách nhiệm tiến hành hòa giải và tạo điều kiện thuận lợi để các đương sự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ việc dân sự theo quy định của Bộ luật này.” Tìm hiểu thêm về hòa giải thương mại
Giải quyết tranh chấp thông qua Trọng tài thương mại
Giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ bằng trọng tài thương mại là một phương pháp giải quyết tranh chấp được sử dụng khá phổ biến. Trong phương pháp này, các bên tranh chấp sẽ đưa vấn đề của mình đến trọng tài thương mại, một bên thứ ba có chuyên môn, để giải quyết tranh chấp theo quy trình và tiêu chuẩn quy định của pháp luật.
Giải quyết tranh chấp thông qua Tòa án
Một trong những phương pháp phổ biến nhất và được sử dụng nhiều nhất để giải quyết các tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ. Tuy nhiên, quá trình này thường phức tạp, mất nhiều thời gian và không giữ được bí mật kinh doanh.
Quy trình khởi kiện ra tòa gồm:
- Bước 1: Nộp đơn khởi kiện.
- Bước 2: Phân công thẩm phán xem xét đơn.
- Bước 3: Thụ lý vụ án.
- Bước 4: Tiến hành hòa giải.
- Bước 5: Chuẩn bị xét xử
- Bước 6: Đưa vụ án ra xét xử ở phiên tòa sơ thẩm.
Quy trình tư vấn giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ tại Siglaw
- Bước 1: Tiếp nhận yêu cầu từ khách hàng
Khách hàng liên hệ với công ty luật Siglaw để yêu cầu tư vấn giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ.
Lập phiếu tiếp nhận yêu cầu của khách hàng, ghi rõ thông tin cá nhân của khách hàng và thông tin về tranh chấp.
- Bước 2: Xác định tình trạng và phạm vi của tranh chấp
Chuyển phiếu tiếp nhận yêu cầu đến bộ phận phân tích để xác định tình trạng và phạm vi của tranh chấp.
Bộ phận phân tích thực hiện đối chiếu, so sánh các tài liệu, thông tin liên quan để xác định tình trạng và phạm vi của tranh chấp.
- Bước 3: Lựa chọn phương án giải quyết tranh chấp
Sau khi xác định tình trạng và phạm vi của tranh chấp, công ty luật Siglaw sẽ đưa ra các phương án giải quyết cho khách hàng.
Khách hàng sẽ lựa chọn phương án giải quyết phù hợp với tình hình và yêu cầu của mình.
- Bước 4: Thực hiện giải quyết tranh chấp
Công ty luật Siglaw sẽ thực hiện giải quyết tranh chấp theo phương án đã được khách hàng lựa chọn.
Các hoạt động thực hiện giải quyết tranh chấp bao gồm tư vấn, đại diện khách hàng trong các cuộc đàm phán, hòa giải hoặc kiện cáo trước Tòa án.
- Bước 5: Kết thúc
Sau khi hoàn thành giải quyết tranh chấp, công ty luật Siglaw sẽ thông báo cho khách hàng về kết quả và các vấn đề liên quan đến việc giải quyết tranh chấp.
Lưu trữ hồ sơ liên quan đến quy trình giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ để phục vụ cho việc tư vấn cho khách hàng trong tương lai.
Dịch vụ tư vấn giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ tại Siglaw
Ưu đãi: Siglaw là một trong những công ty luật hàng đầu tại Việt Nam, với đội ngũ luật sư và chuyên gia giàu kinh nghiệm và nhiệt tình trong lĩnh vực tư vấn giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ. Chúng tôi cam kết mang đến cho khách hàng sự hỗ trợ tận tình, hiệu quả và đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng trong quá trình giải quyết tranh chấp.
Kinh nghiệm: kinh nghiệm nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực pháp lý, chúng tôi tự hào là đơn vị chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ, bao gồm đa dạng các phương pháp như: đàm phán, hòa giải, trọng tài thương mại, Tòa án. Chúng tôi luôn cập nhật và nắm bắt tình hình pháp lý mới nhất, giúp khách hàng đưa ra quyết định chính xác và nhanh chóng trong việc giải quyết tranh chấp.
Đội ngũ nhân viên Siglaw: Đội ngũ Siglaw gồm các Luật sư, Trọng tài viên, chuyên gia pháp lý với nhiều năm kinh nghiệm trong nghề, chúng tôi cam kết mang đến sự hỗ trợ tận tình, kịp thời và chuyên nghiệp cho khách hàng.
Chi phí: Chúng tôi cam kết mang đến mức chi phí tốt nhất cho khách hàng, đảm bảo tính minh bạch và rõ ràng.
Trên đây là những thông tin về chủ đề “Tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ” từ đội ngũ nhân viên Siglaw. Nếu quý khách hàng còn vấn đề gì vướng mắc cần giải quyết, hãy liên hệ với Công ty luật Siglaw để được hỗ trợ hoàn toàn miễn phí một cách nhanh nhất.
