Trong bối cảnh ngày càng phát triển của nền kinh tế và thương mại, việc sở hữu các quyền sở hữu trí tuệ trở thành một phần quan trọng đối với các doanh nghiệp. Trong đó, quyền sở hữu nhãn hiệu được coi là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong việc xây dựng thương hiệu và bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp. Tuy nhiên, tranh chấp nhãn hiệu là một vấn đề phổ biến và đòi hỏi các bên liên quan phải giải quyết nhanh chóng và hiệu quả để tránh những ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn và giải quyết tranh chấp nhãn hiệu, Công ty Luật Siglaw sẽ cùng bạn tìm hiểu những vấn đề liên quan trong giải quyết tranh chấp về nhãn hiệu.
Tranh chấp nhãn hiệu là gì?
Khoản 16 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi 2019 (Luật Sở hữu trí tuệ) quy định:
Nhãn hiệu là dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hoá, dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau.
Trên thực tế, nhãn hiệu chính là tên, biểu tượng, hình ảnh, khẩu hiệu hoặc bất kỳ ký hiệu nào khác được sử dụng để phân biệt sản phẩm hoặc dịch vụ của một doanh nghiệp với các sản phẩm hoặc dịch vụ tương tự của các doanh nghiệp khác. Nhãn hiệu có tầm quan trọng đặc biệt đối với các doanh nghiệp, bởi vì nó giúp cho người tiêu dùng dễ dàng nhận diện và phân biệt sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp này với các sản phẩm hoặc dịch vụ tương tự của các doanh nghiệp khác.
Như vậy, tranh chấp nhãn hiệu xảy ra khi có sự xuất hiện của hành vi xâm phạm nhãn hiệu, cụ thể được pháp luật quy định tại điều 129 Luật Sở hữu trí tuệ:
- Sử dụng dấu hiệu trùng với nhãn hiệu được bảo hộ cho hàng hoá, dịch vụ trùng với hàng hoá, dịch vụ thuộc danh mục đăng ký kèm theo nhãn hiệu đó;
- Sử dụng dấu hiệu trùng với nhãn hiệu được bảo hộ cho hàng hoá, dịch vụ tương tự hoặc liên quan tới hàng hoá, dịch vụ thuộc danh mục đăng ký kèm theo nhãn hiệu đó, nếu việc sử dụng có khả năng gây nhầm lẫn về nguồn gốc hàng hoá, dịch vụ;
- Sử dụng dấu hiệu tương tự với nhãn hiệu được bảo hộ cho hàng hoá, dịch vụ trùng, tương tự hoặc liên quan tới hàng hoá, dịch vụ thuộc danh mục đăng ký kèm theo nhãn hiệu đó, nếu việc sử dụng có khả năng gây nhầm lẫn về nguồn gốc hàng hoá, dịch vụ;
- Sử dụng dấu hiệu trùng hoặc tương tự với nhãn hiệu nổi tiếng hoặc dấu hiệu dưới dạng dịch nghĩa, phiên âm từ nhãn hiệu nổi tiếng cho hàng hoá, dịch vụ bất kỳ, kể cả hàng hoá, dịch vụ không trùng, không tương tự và không liên quan tới hàng hoá, dịch vụ thuộc danh mục hàng hoá, dịch vụ mang nhãn hiệu nổi tiếng, nếu việc sử dụng có khả năng gây nhầm lẫn về nguồn gốc hàng hoá hoặc gây ấn tượng sai lệch về mối quan hệ giữa người sử dụng dấu hiệu đó với chủ sở hữu nhãn hiệu nổi tiếng.
Nguyên nhân gây ra tranh chấp nhãn hiệu.
Có nhiều nguyên nhân gây ra tranh chấp nhãn hiệu, chủ yếu do các bên đăng ký nhãn hiệu không thực hiện đầy đủ các nghiệp vụ và quy định liên quan đến đăng ký và bảo vệ nhãn hiệu. Tuy nhiên, trong bài viết này Siglaw sẽ phân nhóm các nguyên nhân thành nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan.
Nguyên nhân chủ quan
Nguyên nhân này bắt nguồn từ việc các doanh nghiệp không tiến hành đăng ký nhãn hiệu cho sản phẩm hoặc dịch vụ của mình khi đưa ra thị trường.
Trong pháp luật sở hữu trí tuệ, quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu được xác lập dựa trên quyết định cấp văn bằng của cơ quan có thẩm quyền. Điều này có nghĩa là, khi các doanh nghiệp không đăng ký nhãn hiệu cho sản phẩm hoặc dịch vụ của mình, thì quyền sở hữu công nghiệp đó vẫn còn mơ hồ và có thể bị tranh chấp bởi những đối thủ cạnh tranh khác.
Việc không đăng ký nhãn hiệu cho sản phẩm hoặc dịch vụ cũng có thể do sự thiếu hiểu biết về quyền sở hữu công nghiệp, hoặc do sự lơ là, thiếu quan tâm từ phía doanh nghiệp. Điều này dẫn đến việc các doanh nghiệp không đăng ký nhãn hiệu cho sản phẩm hoặc dịch vụ của mình, gây ra rủi ro về pháp lý và dễ dàng bị tranh chấp về sau.
Nguyên nhân khách quan
Một số trường hợp doanh nghiệp chưa thực hiện thủ tục đăng ký nhãn hiệu đã bị một bên khác nhanh tay đăng ký nhãn hiệu trước.
Các mục đích của những bên này khi đăng ký nhãn hiệu trước chủ nhãn hiệu có thể là ngăn cản chủ nhãn hiệu có quyền bảo hộ nhãn hiệu, đầu cơ tên nhãn hiệu để có thể bán lại nhãn hiệu cho chủ nhãn hiệu, hoặc lợi dụng sơ hở để chiếm quyền sở hữu của chủ sở hữu và gây ra tranh chấp thương hiệu.
Trong một số trường hợp, các công ty lợi dụng việc được chuyển giao/ ủy quyền nhãn hiệu của chủ sở hữu, tức là thay vì đăng ký nhãn hiệu cho chủ sở hữu, họ lại đăng ký nhãn hiệu đó để chiếm quyền sở hữu. Điều này dẫn đến tranh chấp thương hiệu xảy ra, khi chủ sở hữu thực sự muốn đăng ký nhãn hiệu đó cho sản phẩm hoặc dịch vụ của mình.
Những hành vi trên không chỉ gây ra tranh chấp thương hiệu mà còn làm mất niềm tin của khách hàng đối với sản phẩm hoặc dịch vụ. Do đó, việc thực hiện đúng và nhanh chóng các thủ tục đăng ký nhãn hiệu là cần thiết để tránh tranh chấp và bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp của doanh nghiệp.
Cách giải quyết tranh chấp nhãn hiệu.
Phương pháp giải quyết ngoài tòa án
Thương lượng, hòa giải
Phương pháp giải quyết tranh chấp nhãn hiệu thông qua thương lượng và hòa giải là một trong những phương pháp được khuyến khích sử dụng trong việc giải quyết tranh chấp nhãn hiệu. Phương pháp này giúp các bên tiết kiệm thời gian và chi phí đáng kể. Thay vì phải đợi một quá trình xét xử kéo dài và mất thời gian, hai bên tranh chấp có thể đàm phán và thương lượng trực tiếp để đưa ra các giải pháp hợp lý và giải quyết tranh chấp trong thời gian ngắn. Bên cạnh đó, thương lượng hòa giải cũng giúp bảo vệ quyền lợi của hai bên. Thay vì một bên phải thua và mất quyền sử dụng nhãn hiệu hoặc bị buộc phải bồi thường, phương pháp này cho phép hai bên đưa ra các giải pháp có lợi cho cả hai bên và giúp tránh việc gây mất mát cho bất kỳ ai.
Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi tinh thần thiện chí giữa các bên, nếu không thì phương pháp này sẽ không thành công. Bên cạnh đó, mặc dù thương lượng, hòa giải có thể giúp các bên đạt được một thỏa thuận đôi bên có lợi, nó không cung cấp một quyết định pháp lý chính thức, tức là sẽ không có chế tài nào áp dụng khi một bên làm trái với kết quả thương lượng.
Giải quyết thông qua Cơ quan có thẩm quyền xử lý hành chính với các vi phạm quyền sở hữu trí tuệ
Hiện nay, điều 200 Luật sở hữu trí tuệ quy định các cơ quan có thẩm quyền xử lý hành chính với các vi phạm quyền sở hữu trí tuệ gồm:
Việc áp dụng biện pháp hành chính thuộc thẩm quyền của các cơ quan Thanh tra, Công an, Quản lý thị trường, Hải quan, Uỷ ban nhân dân các cấp. Trong trường hợp cần thiết, các cơ quan này có thể áp dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử phạt hành chính theo quy định của pháp luật.
Thẩm quyền xử phạt của từng cá nhân như sau:
Cơ quan | Cá nhân có thẩm quyền xử lý hành chính với các vi phạm quyền sở hữu trí tuệ |
Thanh tra Khoa học và Công nghệ | – Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành Bộ Khoa học và Công nghệ
– Chánh Thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ – Chánh Thanh tra Sở Khoa học và Công nghệ, Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành Sở Khoa học và Công nghệ – Thanh tra viên thuộc Thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ, Thanh tra Sở Khoa học và Công nghệ đang thi hành công vụ |
Thanh tra Thông tin và Truyền thông | – Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành Bộ Thông tin và Truyền thông
– Chánh Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông Chánh Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông, Trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành Sở Thông tin và Truyền thông – Thanh tra viên thuộc Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông, Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông đang thi hành công vụ |
Quản lý thị trường | – Cục trưởng Cục Quản lý thị trường
– Chi Cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường thuộc Sở Công thương, Trưởng phòng chống buôn lậu, Trưởng phòng chống hàng giả thuộc Cục Quản lý thị trường – Đội trưởng Đội Quản lý thị trường |
Hải quan | – Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan
– Cục trưởng Cục điều tra chống buôn lậu, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan thuộc Tổng cục Hải quan, Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương – Chi cục trưởng Chi cục Hải quan, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm tra sau thông quan, Đội trưởng Đội Kiểm soát thuộc Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Cục Hải quan), Đội trưởng Đội Kiểm soát chống buôn lậu, Đội trưởng Đội Thủ tục Hải quan, Đội trưởng Đội Kiểm soát bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và Hải đội trưởng Hải đội kiểm soát trên biển thuộc Cục Điều tra chống buôn lậu Tổng cục Hải quan – Đội trưởng thuộc Chi cục Hải quan, Đội trưởng thuộc Chi cục kiểm tra sau thông quan |
Công an nhân dân | – Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ
– Giám đốc Công an cấp tỉnh – Trưởng Công an cấp huyện, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ – Trạm trưởng trạm Công an cửa khẩu, khu chế xuất |
Ủy ban nhân dân | – Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh
– Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện |
Hiện nay, hành vi xâm phạm nhãn hiệu bị xử phạt hành chính từ 500.000 – 250.000.000 đồng. Mức dao động này phụ thuộc vào giá trị hàng hóa/dịch vụ vi phạm. Ngoài ra, người vi phạm còn có thể bị áp dụng hình thức phạt bổ sung tùy theo tính chất mức độ vi phạm như sau: Buộc thay đổi tên doanh nghiệp, loại bỏ yếu tố vi phạm trong tên doanh nghiệp; Buộc loại bỏ yếu tố vi phạm và tiêu hủy yếu tố vi phạm; Đình chỉ hoạt động kinh doanh hàng hóa, dịch vụ vi phạm từ 01 tháng đến 03 tháng; Buộc tiêu hủy tang vật, phương tiện vi phạm nếu không loại bỏ được yếu tố vi phạm; tem, nhãn, bao bì, vật phẩm vi phạm; Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm; Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hàng hóa quá cảnh xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp.
Trọng tài Thương mại
Theo điểm d Khoản 1 Điều 198 Luật Sở hữu trí tuệ thì chủ sở hữu bị xâm phạm quyền lợi về nhãn hiệu có quyền khởi kiện ra Trọng tài như một biện pháp để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của mình. Khi lựa chọn phương án thông qua trọng tài, thủ tục giải quyết được thực hiện theo quy định của Luật Trọng tài thương mại 2010 và quy tắc tố tụng của các trung tâm trọng tài. Theo đó, bên bị xâm phạm sẽ gửi đơn đến Trung tâm trọng tài
- Đơn khởi kiện
- Thỏa thuận trọng tài
- Bản chính/bản sao tài liệu liên quan
Tuy nhiên, khi giải quyết tranh chấp nhãn hiệu thông qua phương án này người khởi kiện cần lưu ý thời hiệu khởi kiện. Hiện nay, pháp luật quy định “thời hiệu khởi kiện theo thủ tục trọng tài là 02 năm, kể từ thời điểm quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm.”
Phương pháp giải quyết thông qua tòa án.
Thông thường, phương án giải quyết tranh chấp nhãn hiệu bằng việc khởi kiện ra Tòa án là phương pháp cuối cùng để giải quyết tranh chấp khi các phương pháp khác không đạt được kết quả như mong đợi hoặc các bên tranh chấp không chấp nhận các phương pháp đề xuất. Thời hiệu
Đầu tiên, chủ thể quyền sở hữu trí tuệ và tổ chức, cá nhân khác có liên quan có quyền yêu cầu giám định nhãn hiệu của mình. Việc giám định này giúp chủ thể quyền sở hữu trí tuệ có thể thu thập chứng cứ và tư liệu liên quan đến tranh chấp.
Tiếp theo, gửi thông báo cho bên vi phạm và yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm. Khi đã có kết quả giám định, chủ sở hữu gửi cho bên vi phạm những thông tin chỉ dẫn về nhãn hiệu của mình và ấn định thời gian tối đa chấm dứt hành vi trước khi quyết định khởi kiện ra tòa án. Sau khi nhận được thông báo mà bên vi phạm vẫn tiếp tục hành vi xâm phạm nhãn hiệu thì chủ sở hữu có thể khởi kiện ra Tòa án có thẩm quyền thụ lý.
Tiếp theo, khởi kiện ra Tòa án. Bộ hồ sơ chuẩn bị khởi kiện ra Tòa án gồm:
Đơn khởi kiện | Mẫu 23-DS Danh mục ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP |
Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu; giấy tờ chứng minh quyền sở hữu nhãn hiệu hoặc quyền sử dụng hợp pháp nhãn hiệu | Bản sao chứng thực |
Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp nếu Chủ sở hữu là doanh nghiệp | Bản sao chứng thực |
Giấy tờ tùy thân | Bản sao chứng thực |
Chứng cứ chứng minh hành vi vi phạm; Mẫu sản phẩm mang nhãn hiệu của doanh nghiệp; mẫu sản phẩm của Bên vi phạm nhãn hiệu; tài liệu chứng minh dấu hiệu vi phạm nhãn hiệu của Bên vi phạm | |
Thông báo yêu cầu Bên vi phạm chấm dứt hành vi, trong đó ấn định thời gian yêu cầu Bên vi phạm chấm dứt hành vi; chứng cứ chứng minh Bên vi phạm cố tình không thực hiện | Bản sao chứng thực |
Chứng cứ chứng minh sự cần thiết phải yêu cầu áp dụng biện pháp ngăn chặn (Nếu có) | |
Thông tin bên vi phạm: Tên doanh nghiệp, địa chỉ, thông tin liên hệ (Nếu có) |
Tài liệu cần chuẩn bị để giải quyết tranh chấp nhãn hiệu
Để giải quyết tranh chấp nhãn hiệu, khách hàng cần chuẩn bị một số tài liệu quan trọng sau:
- Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu: Đây là tài liệu chứng nhận cho quyền sở hữu nhãn hiệu của bạn.
- Tài liệu liên quan đến sản phẩm hoặc dịch vụ sử dụng nhãn hiệu: Các tài liệu này bao gồm hình ảnh, mô tả sản phẩm, công dụng và các thông tin khác liên quan.
- Tài liệu chứng minh thời gian sử dụng nhãn hiệu: Đây là các tài liệu chứng minh thời gian sử dụng nhãn hiệu của bạn trên thị trường, bao gồm hóa đơn, báo cáo tài chính và các tài liệu khác.
- Tài liệu liên quan đến việc giữ bí mật kinh doanh: Đây là các tài liệu nhằm bảo vệ các bí mật kinh doanh của bạn, bao gồm các tài liệu liên quan đến công nghệ sản xuất hoặc dịch vụ của bạn.
- Tài liệu liên quan đến quy trình đăng ký nhãn hiệu: Đây là các tài liệu liên quan đến quy trình đăng ký nhãn hiệu, bao gồm các đơn đăng ký, giấy tờ liên quan đến việc nộp phí đăng ký và các thông tin liên quan khác.
- Tài liệu liên quan đến việc thương lượng hoặc giải quyết tranh chấp ngoài tòa án: Nếu bạn đã thực hiện các hoạt động thương lượng hoặc giải quyết tranh chấp ngoài tòa án, bạn cần chuẩn bị các tài liệu liên quan để sử dụng khi giải quyết tranh chấp bằng cách khởi kiện ra tòa án.
Siglaw tin rằng với đầy đủ các tài liệu trên, khách hàng có thể thuận lợi chứng minh quyền sở hữu của mình.
Những lưu ý khi giải quyết tranh chấp nhãn hiệu.
Khi giải quyết tranh chấp nhãn hiệu, có một số lưu ý quan trọng cần được đề cập, bao gồm:
- Tìm hiểu và nắm rõ quyền sở hữu trí tuệ của mình: Chủ sở hữu nhãn hiệu nên tìm hiểu và nắm rõ quyền sở hữu trí tuệ của mình, bao gồm quyền đăng ký, sử dụng, bảo vệ và chấm dứt quyền sở hữu.
- Giữ bằng chứng và tài liệu chứng minh quyền sở hữu trí tuệ: Chủ sở hữu cần giữ tất cả bằng chứng và tài liệu chứng minh quyền sở hữu trí tuệ của mình, bao gồm các giấy tờ đăng ký nhãn hiệu, các tài liệu liên quan đến sáng chế, kiểu dáng công nghiệp và bản quyền.
- Hiểu rõ đối thủ tranh chấp: Chủ sở hữu cần tìm hiểu và nắm rõ thông tin về đối thủ tranh chấp, bao gồm tên, địa chỉ, lĩnh vực hoạt động và quyền sở hữu trí tuệ của đối thủ.
- Lựa chọn phương án giải quyết hợp lý: Chủ sở hữu cần xem xét và lựa chọn phương án giải quyết hợp lý dựa trên tính chất và quy mô của tranh chấp, bao gồm thương lượng, hòa giải, trọng tài, hoặc khởi kiện ra tòa.
- Sử dụng dịch vụ của chuyên gia: Nếu cần thiết, chủ sở hữu có thể sử dụng dịch vụ của chuyên gia về sở hữu trí tuệ hoặc luật sư để giúp đỡ trong việc giải quyết tranh chấp.
Với đội ngũ luật sư chuyên nghiệp, nhiều năm kinh nghiệm trong giải quyết tranh chấp về sở hữu trí tuệ nói chung, về nhãn hiệu nói riêng, Công ty Luật Siglaw cam kết mang lại cho khách hàng trải nghiệm dịch vụ tư vấn, hỗ trợ pháp lý tốt nhất, giúp khách hàng giải quyết những khó khăn, vướng mắc đang gặp phải.
Trên đây là những thông tin về chủ đề “Tư vấn giải quyết tranh chấp nhãn hiệu” từ đội ngũ nhân viên Siglaw. Nếu quý khách hàng còn vấn đề gì vướng mắc cần giải quyết, hãy liên hệ qua hotline 0967818020 của Công ty Luật Siglaw để được hỗ trợ hoàn toàn miễn phí một cách nhanh nhất.