Profile
English
Việc xác định giá trị giao dịch liên kết là rất quan trọng đối với các doanh nghiệp để đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật & để tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro thuế. Giao dịch liên kết không chỉ ảnh hưởng đến nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp mà còn có tác động đến việc quản lý tài chính và chiến lược kinh doanh tổng thể của doanh nghiệp. Để hiểu rõ hơn về khái niệm này, Công ty Luật Siglaw sẽ phân tích các đặc trưng của giao dịch liên kết cũng như căn cứ pháp lý liên quan tại Việt Nam
Giao dịch liên kết là gì?
Giao dịch liên kết là các giao dịch tài chính, thương mại hoặc kinh tế giữa các doanh nghiệp có mối quan hệ liên kết với nhau. Theo Nghị định 132/2020/NĐ-CP, mối quan hệ này tồn tại khi một bên nắm giữ từ 25% quyền sở hữu trở lên của bên còn lại, hoặc các công ty có chung quyền sở hữu và kiểm soát. Giao dịch liên kết thường liên quan đến việc trao đổi hàng hóa, dịch vụ, tài sản vô hình hoặc tài sản tài chính.
Phân loại giao dịch liên kết
Theo Khoản 2 Điều 5 Nghị định 132/2020, các bên tham gia giao dịch liên kết phải có mối quan hệ kiểm soát lẫn nhau, tức là một bên có thể quyết định hoặc ảnh hưởng đến quyết định của bên kia trong việc kinh doanh hoặc quản lý. Điều này có thể dẫn đến việc một bên có thể thao túng giá cả trong các giao dịch, làm giảm khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp độc lập. Các giao dịch liên kết có thể bao gồm nhiều loại hình khác nhau, bao gồm:
- Giao dịch hàng hóa: Mua bán sản phẩm giữa các công ty có liên kết. Ví dụ, một công ty mẹ sản xuất thiết bị điện tử có thể bán sản phẩm cho công ty con của mình ở nước khác.
- Giao dịch dịch vụ: Cung cấp các dịch vụ như quản lý, hỗ trợ kỹ thuật, nghiên cứu và phát triển. Ví dụ, một công ty mẹ có thể cung cấp dịch vụ nghiên cứu phát triển cho các công ty con.
- Giao dịch tài sản vô hình: Chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ, bằng sáng chế, thương hiệu. Ví dụ, một công ty mẹ có thể cấp phép thương hiệu cho công ty con ở nước ngoài.
- Giao dịch tài chính: Cho vay vốn, góp vốn, phát hành cổ phiếu. Các giao dịch tài chính giữa các công ty liên kết thường phức tạp và có thể ảnh hưởng đến dòng tiền và nghĩa vụ thuế.
Mục tiêu của giao dịch liên kết
Giao dịch liên kết là một khái niệm quan trọng trong kế toán và quản lý thuế, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp ở các quốc gia khác nhau. Các công ty có hoạt động đa quốc gia thường xuyên phải cân nhắc các vấn đề liên quan đến giá trị giao dịch giữa các công ty con và công ty mẹ, để đảm bảo tuân thủ các quy định của từng quốc gia.
Mục tiêu của giao dịch liên kết thường nhằm tối ưu hóa chi phí và lợi nhuận của các bên trong nhóm công ty. Tuy nhiên, điều này cũng có thể dẫn đến tình trạng chuyển giá, khi các công ty cố ý đặt giá giao dịch không đúng với giá thị trường để giảm thiểu nghĩa vụ thuế. Việc này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn ảnh hưởng đến sự công bằng trong thị trường.
Quy định pháp lý về giao dịch liên kết tại Việt Nam
Nghị định 132/2020/NĐ-CP quy định về giá
Giao dịch liên kết được điều chỉnh bởi Nghị định 132/2020/NĐ-CP, ban hành ngày 05/11/2020. Nghị định này quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết, nhằm phòng chống việc trốn thuế thông qua chuyển giá.
Theo Điều 6 Nghị định 132/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp phải xác định giá giao dịch liên kết theo các phương pháp sau:
- Phương pháp so sánh giá độc lập: So sánh giá của giao dịch liên kết với các giao dịch độc lập tương tự trên thị trường. Đây là phương pháp phổ biến nhất và thường được ưa chuộng vì tính minh bạch.
- Phương pháp giá bán lại: Dựa trên giá bán lại sản phẩm mà công ty mua từ bên liên kết và bán cho bên độc lập. Phương pháp này thích hợp cho các sản phẩm đã qua chế biến và dễ dàng xác định giá bán lại.
- Phương pháp giá vốn cộng lãi: Áp dụng với các dịch vụ hoặc sản phẩm có giá trị gia tăng khi doanh nghiệp liên kết bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ cho bên liên kết khác. Đây là phương pháp phức tạp hơn và yêu cầu tính toán chính xác để đảm bảo tính hợp lý.
Công văn hướng dẫn và thực hiện giao dịch liên kết
Ngoài Nghị định 132/2020/NĐ-CP, Công văn 68/2018/TT-BTC cũng đã hướng dẫn cụ thể về việc xác định giá giao dịch liên kết và yêu cầu lập hồ sơ kê khai giá giao dịch liên kết hàng năm. Doanh nghiệp cần phải xây dựng một bộ hồ sơ chi tiết để chứng minh giá giao dịch liên kết của mình là hợp lý và tuân thủ quy định.
Quy định của OECD và mô hình quốc tế
Việt Nam cũng dựa vào các quy định của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) về giao dịch liên kết. Nguyên tắc “giá thị trường” (arm’s length principle) là cốt lõi trong việc xác định giá trị giao dịch liên kết, như được nêu rõ trong Báo cáo của OECD về giá chuyển nhượng. Nguyên tắc này nhấn mạnh rằng giá giao dịch giữa các bên liên kết phải tương đương với giá mà các bên độc lập thường áp dụng trong các giao dịch tương tự.
Lưu ý về việc tuân thủ quy định của giao dịch liên kết
Việc không tuân thủ các quy định về giao dịch liên kết có thể dẫn đến những hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Doanh nghiệp có thể bị cơ quan thuế kiểm tra và áp dụng các biện pháp xử phạt, bao gồm cả việc truy thu thuế và phạt hành chính theo Luật Quản lý thuế 2019. Nếu doanh nghiệp không có hồ sơ chứng minh giá giao dịch liên kết, họ có thể bị cơ quan thuế điều chỉnh lại giá và yêu cầu nộp thuế bổ sung.
Ngoài ra, việc không minh bạch trong các giao dịch liên kết có thể làm mất uy tín của doanh nghiệp trên thị trường quốc tế. Điều này có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh toàn cầu của các tập đoàn đa quốc gia, dẫn đến sự giảm sút trong hợp tác và đầu tư quốc tế. Doanh nghiệp cũng có thể gặp khó khăn trong việc thu hút đối tác và nhà đầu tư nếu họ không có chính sách giá cả minh bạch.
Giao dịch liên kết là một phần không thể thiếu trong hoạt động của các doanh nghiệp có quan hệ liên kết, đặc biệt là trong các tập đoàn đa quốc gia. Để đảm bảo tuân thủ pháp luật và tối ưu hóa chiến lược kinh doanh, doanh nghiệp cần hiểu rõ và tuân thủ đầy đủ các quy định pháp lý liên quan, bao gồm các quy định trong Nghị định 132/2020/NĐ-CP và các hướng dẫn của cơ quan thuế.
Việc minh bạch và tuân thủ quy định về giá giao dịch liên kết không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro mà còn đảm bảo hoạt động kinh doanh bền vững trong dài hạn. Do đó, các doanh nghiệp nên đầu tư thời gian và nguồn lực để xây dựng hệ thống quản lý giá giao dịch liên kết hiệu quả, đồng thời nâng cao nhận thức và đào tạo nhân viên về tầm quan trọng của việc tuân thủ pháp lý trong giao dịch liên kết.
Trên đây là toàn bộ những thông tin cần thiết Công ty Luật Siglaw giải đáp về Giao dịch liên kết. Nếu quý khách hàng gặp các vấn đề liên quan về giao dịch liên kết vui lòng liên hệ cho Công ty Luật Siglaw để được tư vấn miễn phí một cách toàn diện.
