Ngày 10/10 hằng năm không chỉ là dịp cả nước kỷ niệm Giải phóng thủ đô mà còn là Ngày truyền thống của luật sư Việt Nam. Theo Sắc lệnh 46/SL do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký ngày 10/10/1945, Chính phủ đã tổ chức Đoàn luật sư để “giúp đỡ người dân trong việc điều tra và bào chữa tại toà”. Từ năm 2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 149/QĐ-TTg công nhận ngày 10/10 hằng năm là Ngày truyền thống của luật sư nhằm giáo dục lòng yêu nước, khuyến khích tinh thần trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp và xây dựng đội ngũ luật sư vững mạnh. Trải qua hơn bảy thập niên hình thành và phát triển, đội ngũ luật sư Việt Nam đã trở thành lực lượng quan trọng trong hệ thống pháp luật, tham gia bảo vệ quyền con người và quyền công dân, đồng thời góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Nhưng lịch sử truyền thống ấy đang bước vào một giai đoạn mới. Cách mạng công nghiệp 4.0 với những công nghệ như dữ liệu lớn, Internet vạn vật, điện toán đám mây và blockchain tạo ra những thay đổi mạnh mẽ ở mọi lĩnh vực. Nghề luật – vốn gắn liền với giấy tờ, hồ sơ, tư vấn trực tiếp – đang đứng trước yêu cầu số hóa để thích ứng với xã hội số. Truyền thống và hiện đại phải tìm được tiếng nói chung; kinh nghiệm lịch sử cần kết hợp cùng công nghệ mới để nghề luật trở nên gần gũi hơn với người dân, doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Trong bối cảnh ấy, Siglaw – một công ty luật ra đời năm 2014 – đã khẳng định vị thế khác biệt nhờ triết lý “Số hóa Sự tin cậy”. Thay vì chỉ xây dựng hình ảnh bằng quảng cáo truyền thống, Siglaw tìm cách ứng dụng công nghệ vào công việc tư vấn, quản lý và truyền thông. Bài viết này sẽ đưa người đọc về hành trình của nghề luật Việt Nam qua lăng kính thời đại 4.0, phân tích cơ hội và thách thức mà luật sư phải đối mặt, đồng thời giới thiệu bí quyết “số hóa sự tin cậy” của Siglaw – đơn vị tiên phong kết hợp giữa đạo đức nghề nghiệp, chuyên môn và kỹ năng công nghệ nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và xây dựng niềm tin trong lòng khách hàng.
Ngày truyền thống 10/10: Dấu mốc của lòng tin và trách nhiệm
Trách nhiệm mới trong thời đại 4.0
Truyền thống là nền tảng vững chắc, nhưng thế giới đang thay đổi nhanh hơn bao giờ hết. Cách mạng công nghiệp 4.0 mang đến nền kinh tế số, nơi thông tin và dữ liệu là “vàng”, kết nối toàn cầu diễn ra trong tích tắc và khách hàng có thói quen tìm kiếm dịch vụ trực tuyến. Đối với nghề luật, điều này đồng nghĩa với nhu cầu mới từ doanh nghiệp và người dân: họ muốn tiếp cận luật sư dễ dàng, nhanh chóng, minh bạch, chi phí hợp lý và vẫn bảo đảm tính bảo mật. Nhiệm vụ của luật sư là “số hóa” năng lực phục vụ, nhưng vẫn giữ vững giá trị cốt lõi là sự tin cậy, bảo mật và đạo đức nghề nghiệp.
Ngày truyền thống 10/10 do đó không chỉ là ngày nhớ lại lịch sử, mà còn là lời nhắc nhở về nghĩa vụ thích ứng. Luật sư hôm nay cần hiểu công nghệ, biết sử dụng các công cụ điện tử để quản lý hồ sơ, nghiên cứu luật, tương tác với khách hàng và tham gia tố tụng trực tuyến. Họ phải hướng tới xây dựng thương hiệu cá nhân bằng sự minh bạch, trải nghiệm khách hàng tối ưu và sự tận tâm. Chỉ khi có niềm tin của xã hội, luật sư mới có thể phát huy vai trò “người bảo vệ công lý” trong thời đại số.
Làn sóng 4.0: Khi công nghệ và nghề luật giao thoa
Bản chất của chuyển đổi số
Cách mạng công nghiệp 4.0 gắn liền với những khái niệm như “dữ liệu lớn”, “Internet vạn vật”, “điện toán đám mây” hay “chuỗi khối (blockchain)”. Đây đều là các nền tảng giúp tự động hóa, tối ưu hóa quy trình, kết nối thiết bị và cho phép lượng dữ liệu khổng lồ được phân tích, trao đổi theo thời gian thực. Trong ngành sản xuất, công nghệ này tạo ra các nhà máy thông minh; trong nông nghiệp, nó giúp kiểm soát quy trình canh tác; còn trong ngành tài chính, nó cho phép giao dịch tức thời, minh bạch. Với pháp luật, chuyển đổi số không chỉ đơn thuần là chuyển tài liệu giấy sang file điện tử mà còn bao gồm:
Quản lý dữ liệu điện tử: Hệ thống quản lý văn bản, hồ sơ điện tử giúp luật sư lưu trữ, tra cứu và chia sẻ tài liệu nhanh hơn.
Tìm kiếm và nghiên cứu trực tuyến: Internet, kho dữ liệu pháp luật và cổng thông tin tư pháp cho phép tra cứu văn bản, án lệ, bài học thực tiễn… chỉ trong vài giây.
Tiếp thị và chăm sóc khách hàng: Sử dụng website, mạng xã hội, quảng cáo trực tuyến và tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO) giúp các công ty luật tiếp cận khách hàng mới và củng cố uy tín.
Quản trị nội bộ số: Ứng dụng phần mềm quản lý công việc, hệ thống theo dõi tiến độ hồ sơ và kết nối nhân sự giúp tổ chức hoạt động hiệu quả, giảm thiểu thời gian xử lý.
Lợi ích của chuyển đổi số với luật sư và doanh nghiệp
Việc sử dụng công nghệ số giúp luật sư tiết kiệm thời gian và chi phí trong khi nâng cao chất lượng dịch vụ, góp phần hỗ trợ không nhỏ trong quá trình làm việc. Cụ thể:
Tiếp cận khách hàng rộng hơn: Trước đây, luật sư có thể chỉ phục vụ khách hàng trong phạm vi địa lý gần. Hiện nay nhờ các kênh trực tuyến, họ có thể tư vấn cho khách hàng ở bất kỳ tỉnh thành hoặc quốc gia nào. Các luật sư tận dụng website, Facebook, LinkedIn để công bố bài viết, chia sẻ kinh nghiệm, từ đó xây dựng thương hiệu cá nhân.
Tối ưu hóa nghiên cứu: Một vụ việc phức tạp đòi hỏi luật sư tra cứu hàng chục văn bản pháp luật, án lệ, bài viết học thuật. Hệ thống dữ liệu điện tử giúp rút ngắn thời gian tìm kiếm, tăng độ chính xác và cập nhật; luật sư tập trung nhiều hơn vào phân tích và chiến lược thay vì lục lọi giấy tờ.
Quản trị và cộng tác hiệu quả: Các phần mềm quản lý hồ sơ, nhiệm vụ cho phép phân công công việc, theo dõi tiến trình, lưu trữ hồ sơ điện tử. Dữ liệu được chia sẻ qua mạng nội bộ, giúp luật sư làm việc từ xa mà vẫn kiểm soát được công việc.
Tăng tính minh bạch và tương tác: Khi kết quả xét xử, bản án được đăng tải trên cổng thông tin tòa án, cả luật sư lẫn công chúng có thể tham khảo để hiểu rõ quy tắc, giúp xây dựng niềm tin vào công lý. Việc doanh nghiệp áp dụng quản trị công khai trên môi trường số cũng buộc họ tuân thủ pháp luật, tạo cơ hội cho luật sư tư vấn phòng ngừa rủi ro.
Cơ hội: Nhu cầu mới trong nền kinh tế số
Nền kinh tế số mở ra nhiều mảng dịch vụ mà luật sư có thể tham gia. Dòng chảy đầu tư và thương mại xuyên biên giới tăng mạnh tạo ra nhu cầu mới về tư vấn pháp lý liên quan tới hiệp định thương mại tự do, thủ tục đầu tư, hợp đồng quốc tế và giải quyết tranh chấp. Đặc biệt, các doanh nghiệp khởi nghiệp số, fintech, thương mại điện tử cần luật sư hỗ trợ về quản lý dữ liệu cá nhân, bảo vệ sở hữu trí tuệ, hợp đồng điện tử… Nhờ mạng internet, luật sư có thể tiếp cận khách hàng từ nhiều quốc gia mà không bị giới hạn bởi không gian.
Ngoài ra, việc công bố bản án và quyết định trên cổng thông tin điện tử của Tòa án Nhân dân Tối cao tạo ra “nguồn dữ liệu khổng lồ” giúp luật sư, nhà nghiên cứu và người dân tham khảo. Điều này tăng cường tính minh bạch và tạo nền tảng để phát triển dịch vụ nghiên cứu, phân tích dữ liệu pháp lý. Các doanh nghiệp cũng số hóa quy trình nội bộ, giúp luật sư dễ dàng truy cập, đánh giá, tư vấn các rủi ro pháp lý liên quan.
Thách thức: Khoảng cách kỹ năng và sự cạnh tranh
Bên cạnh cơ hội, chuyển đổi số tạo ra không ít thách thức. Nhiều luật sư, đặc biệt là ở các địa phương, chưa quen với việc sử dụng công nghệ; họ thiếu kỹ năng về máy tính, không biết cách khai thác dữ liệu trực tuyến hoặc sử dụng phần mềm quản lý. Sự tham gia của các doanh nghiệp dịch vụ pháp lý nước ngoài cũng khiến thị trường cạnh tranh gay gắt hơn.
Một thách thức khác là bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư. Khi mọi thứ được số hóa, tội phạm mạng cũng phát triển và quy mô hơn. Luật sư vì thế phải nâng cao phương thức bảo vệ thông tin khách hàng, tuân thủ quy định về bảo vệ dữ liệu. Họ cũng phải chủ động cập nhật kiến thức mới về công nghệ để không tụt hậu.
Siglaw: “Số hóa Sự tin cậy” – hình mẫu tiên phong
Xuất phát điểm: Từ khát vọng đến hành động
Siglaw được thành lập năm 2014, khi thị trường pháp lý Việt Nam bắt đầu mở cửa mạnh mẽ với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp nước ngoài. Siglaw là đơn vị cung cấp giải pháp tư vấn pháp lý, đầu tư, M&A và kế toán thuế cho các nhà đầu tư FDI và doanh nghiệp trong nước. Công ty liên tục cải tiến và cung cấp giải pháp linh hoạt, thực tiễn nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng. Bước ra từ môi trường học thuật – nơi nhiều luật sư còn quen với bàn giấy – Siglaw đặt mục tiêu đổi mới không ngừng để vượt qua giới hạn cũ.
Trong bối cảnh hội nhập hiện nay, thị trường Việt Nam có nhu cầu rất lớn về dịch vụ pháp lý, đặc biệt khi mà đất nước ký nhiều hiệp định thương mại tự do và thu hút dòng vốn FDI. Hiểu rõ nhu cầu đó, Siglaw lựa chọn chiến lược “Số hóa Sự tin cậy” – vừa ứng dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả, vừa đặt niềm tin và đạo đức nghề nghiệp làm trung tâm.
Bốn trụ cột: Bảo mật – Trách nhiệm – Chuyên nghiệp – Uy tín
Với phương châm phục vụ tiêu chuẩn gói gọn trong bốn chữ: “Bảo mật – Trách nhiệm – Chuyên nghiệp – Uy tín”. Bốn chữ này chính là “sự tin cậy” mà Siglaw muốn số hóa. Chúng tôi diễn giải từng trụ cột dưới lăng kính thời đại số:
Bảo mật: Trong ngành luật, bảo mật thông tin là yếu tố sống còn. Siglaw xây dựng hệ thống lưu trữ dữ liệu nội bộ, phân quyền truy cập, sử dụng các giải pháp bảo vệ dữ liệu để đảm bảo hồ sơ khách hàng an toàn. Nhờ môi trường điện tử, nhân viên có thể truy cập tài liệu khi cần nhưng vẫn kiểm soát quyền chia sẻ. Điều này phù hợp với xu hướng số hóa nhưng không đánh đổi yếu tố bảo mật.
Trách nhiệm: Trách nhiệm ở Siglaw được thể hiện qua việc cập nhật kiến thức pháp luật và công nghệ; đảm bảo tính chính xác trong mọi tư vấn; và đồng hành cùng khách hàng trong suốt quá trình thực hiện dự án. Công nghệ giúp luật sư theo dõi tiến độ hồ sơ, nhắc lịch hẹn, kiểm tra deadline – từ đó giảm nguy cơ chậm trễ và sai sót. Song cốt lõi vẫn là thái độ tận tâm của con người.
Chuyên nghiệp: Siglaw duy trì đội ngũ tư vấn viên được đào tạo bài bản, am hiểu cả pháp luật Việt Nam lẫn pháp luật quốc tế. Họ sử dụng thành thạo công nghệ để trình bày báo cáo, lập hồ sơ, phân tích số liệu, tổ chức hội thảo trực tuyến… Khách hàng được chăm sóc qua nhiều kênh – email, điện thoại, mạng xã hội – với quy trình thống nhất và minh bạch.
Uy tín: Trong môi trường cạnh tranh, uy tín được xây dựng qua kinh nghiệm thực tiễn và sự phản hồi tích cực từ khách hàng. Siglaw có danh sách đối tác lớn như Alliex, Pointave, Kocham, Onodera User Run, CEO Suite,…. Họ đánh giá cao sự hiểu biết sâu sắc về doanh nghiệp nước ngoài, phí dịch vụ hợp lý và sự hỗ trợ tận tâm. Chính sự tín nhiệm này là nguồn vốn quý của công ty.
“Số hóa Sự tin cậy” trong thực tiễn
Kết nối khách hàng qua nền tảng trực tuyến
Siglaw đầu tư xây dựng website, quản lý fanpage và kênh thông tin riêng để cập nhật bài viết, tư vấn miễn phí, giải đáp thắc mắc phổ biến. các phương thức digital marketing gồm SEO, quảng cáo Google và quản lý nội dung giúp công ty luật tiếp cận khách hàng hiệu quả, tạo “hình ảnh chuyên gia” trước khi khách hàng trực tiếp làm việc. Siglaw tận dụng công cụ này để cung cấp kiến thức pháp lý bằng ngôn ngữ giản dị, trình bày bằng infographic, video… Người đọc có thể tìm hiểu về quy trình thành lập doanh nghiệp, điều kiện đầu tư, thủ tục đăng ký sở hữu trí tuệ… ngay trên điện thoại của mình. Nhờ vậy, Siglaw không bị giới hạn bởi địa lý, thời gian mà vẫn truyền tải giá trị đến cộng đồng.
Ngoài ra, Siglaw tổ chức tư vấn trực tuyến qua email, chat. Khách hàng chỉ cần gửi hồ sơ, mô tả tình huống, luật sư sẽ phân tích và phản hồi. Một số thủ tục hành chính cho phép nộp hồ sơ trực tuyến, Siglaw hướng dẫn khách hàng và hỗ trợ thực hiện thay vì phải đến tận nơi. Việc này giảm thời gian đi lại, phù hợp với nhu cầu linh hoạt của doanh nghiệp hiện đại.
Hệ thống quản trị nội bộ số
Siglaw xây dựng cơ sở dữ liệu khách hàng và vụ việc, quản lý hồ sơ để lưu trữ thông tin, tài liệu, bản scan, hợp đồng, giao dịch… ở dạng số. Hồ sơ điện tử dễ dàng sắp xếp, tìm kiếm; quá trình kiểm tra, đối chiếu trở nên minh bạch hơn.
Đối với công tác quản lý thời gian và nhiệm vụ, Siglaw triển khai hệ thống phần mềm nhắc lịch hẹn, theo dõi hạn nộp hồ sơ. Khi các thành viên làm việc ở nhiều tỉnh thành, họ vẫn cập nhật tiến độ cùng nhau. Điều này rất cần thiết trong các dự án phức tạp với nhiều văn bản, chứng từ.
Minh bạch và xây dựng niềm tin
Trong môi trường trực tuyến, niềm tin có thể bị “mong manh” nếu không có những bằng chứng cụ thể về chất lượng dịch vụ. Siglaw duy trì sự minh bạch bằng cách công khai quy trình tư vấn, bảng giá dịch vụ chuẩn, điều khoản hợp đồng rõ ràng. Nhờ công nghệ, khách hàng có thể truy cập những thông tin này bất cứ lúc nào.
Một điểm sáng khác là việc Siglaw hỗ trợ khách hàng dù ở bất cứ đâu. Điều này chỉ có thể thực hiện nhờ việc số hóa quy trình, cho phép luật sư truy cập hồ sơ từ xa và phản hồi linh hoạt.
Toàn cảnh nghề luật trong kỷ nguyên số: Cơ hội và thách thức đến năm 2025
Sự bùng nổ nhu cầu pháp lý và tăng trưởng thị trường
Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh nhờ hội nhập kinh tế sâu rộng, dòng vốn FDI và sự nở rộ của doanh nghiệp khởi nghiệp công nghệ. Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do EU-Việt Nam (EVFTA) và nhiều hiệp định khác mở ra thị trường rộng lớn, đồng thời đặt ra tiêu chuẩn pháp lý cao hơn. Doanh nghiệp cần luật sư để hiểu và tuân thủ cam kết, làm chủ cơ hội và phòng tránh tranh chấp.
Bên cạnh đó, sự phát triển của kinh tế số – từ thương mại điện tử, fintech, logistics thông minh đến nông nghiệp số – tạo ra nhu cầu tư vấn về luật công nghệ, quyền riêng tư, bảo vệ dữ liệu, sở hữu trí tuệ. Tranh chấp hợp đồng điện tử, chiếm đoạt dữ liệu, xử lý vi phạm trên sàn thương mại điện tử đòi hỏi luật sư có kiến thức chuyên sâu. Các start-up cần luật sư để xây dựng cấu trúc pháp lý, gọi vốn, phân chia cổ phần, đăng ký sáng chế… Những cơ hội này đang bùng nổ và sẽ tiếp tục mở rộng.
Siglaw và tầm nhìn đến tương lai dài hạn: Từ tiên phong đến bứt phá
Siglaw đã đạt được nhiều thành tựu sau hơn một thập kỷ thành lập. Song hành với những kết quả hiện tại, công ty đặt ra lộ trình dài để phát triển nhằm nâng cao vị thế và đóng góp nhiều hơn cho cộng đồng.
Nâng cao chất lượng dịch vụ dựa trên công nghệ
Siglaw dự kiến đầu tư mạnh hơn vào công nghệ quản trị hồ sơ, phân tích dữ liệu pháp lý và tương tác khách hàng. Mục tiêu là tạo ra hệ sinh thái dịch vụ pháp lý “không giấy tờ”, trong đó toàn bộ quy trình – từ tiếp nhận yêu cầu, soạn thảo hợp đồng, ký kết và lưu trữ – đều được thực hiện qua hệ thống quản lý. Nhờ đó, khách hàng có thể theo dõi tiến độ, trao đổi với luật sư, tải tài liệu và đóng phí trực tuyến. Việc này phù hợp với xu hướng chung của ngành pháp lý thế giới, đồng thời bảo đảm tính minh bạch.
Bên cạnh đó, Siglaw sẽ tiếp tục xây dựng cơ sở dữ liệu kiến thức; mỗi lĩnh vực (đầu tư, M&A, thuế, lao động, sở hữu trí tuệ) được tập hợp thành thư viện số cho phép luật sư và khách hàng tham khảo. Công ty có thể ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phân loại hồ sơ và hỗ trợ tìm hiểu các văn bản– nhằm nâng cao tốc độ xử lý. Tuy nhiên, tất cả đề xuất từ máy móc phải được luật sư kiểm tra, đảm bảo tuân thủ đạo đức nghề nghiệp và pháp luật.
Mở rộng mạng lưới và đào tạo
Hiện nay Siglaw có trụ sở chính tại Hà Nội và văn phòng đại diện tại miền Nam. Mỗi văn phòng sẽ áp dụng quy trình số hóa đồng nhất, liên kết với nhau qua hệ thống điện tử. Nhờ vậy, khách hàng nhận được dịch vụ đồng bộ trên cả nước.
Song song, Siglaw chú trọng đào tạo nhân sự. Công ty thường xuyên tổ chức lớp học nội bộ, khóa đào tạo. Không chỉ học về luật, họ còn được trang bị kiến thức về quản trị kinh doanh, tài chính, kỹ năng giao tiếp, công nghệ. Siglaw mong muốn đem đến những luật sư vừa vững chuyên môn, vừa linh hoạt trong môi trường số.
Sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại làm nên sức mạnh
Ngày truyền thống luật sư 10/10 là dịp để mỗi luật sư Việt Nam tự hào về lịch sử của nghề, nhớ về Sắc lệnh 46/SL từ năm 1945 và quyết định 149 của Thủ tướng Chính phủ năm 2013. Đây cũng là thời khắc để nhìn về tương lai: một thế giới số hóa, nơi luật sư không chỉ ngồi phòng xử án mà còn hiện diện trên màn hình máy tính, điện thoại. Cách mạng công nghiệp 4.0 đem lại cơ hội lớn nếu luật sư biết ứng dụng công nghệ nhằm tối ưu hóa nghiên cứu, quản lý và chăm sóc khách hàng. Tuy nhiên, thách thức như khoảng cách kỹ năng, cạnh tranh và bảo mật đòi hỏi họ phải không ngừng học hỏi.
Siglaw đã đưa ra một lời giải: “Số hóa Sự tin cậy”. Trong đó, niềm tin – thứ tài sản vô hình quý giá nhất – được củng cố nhờ sự kết hợp giữa bốn trụ cột “Bảo mật – Trách nhiệm – Chuyên nghiệp – Uy tín” và các công cụ công nghệ. Công ty tận dụng digital marketing để tiếp cận khách hàng, quản lý hồ sơ điện tử để nâng cao hiệu quả, xây dựng kho dữ liệu pháp lý để hỗ trợ nghiên cứu và duy trì tương tác minh bạch.
Chặng đường phía trước còn dài. Nhưng nếu mỗi luật sư và mỗi tổ chức hành nghề đều ý thức rằng công nghệ không phải là mối đe doạ mà là công cụ hỗ trợ, rằng đạo đức và niềm tin phải được gìn giữ trong môi trường số, thì ngành luật Việt Nam sẽ vững vàng bước vào tương lai. Siglaw, với tầm nhìn “số hóa sự tin cậy”, đang góp phần viết nên chương mới cho nghề luật: một nghề nghiệp vừa gắn bó với truyền thống vừa không ngừng đổi mới để phục vụ xã hội ngày càng tốt hơn.
