Ngoại hối & Thị trường ngoại hối: Các lưu ý khi giao dịch

Ngoại hối là cụm từ phổ biến được sử dụng khi đầu tư giao dịch quốc tế. Trong bài viết này mời bạn cùng Siglaw tìm hiểu chi tiết các kiến thức liên quan khi giao dịch hay đầu tư vào thị trường ngoại hối theo đúng quy định của Pháp Luật hiện nay:

Ngoại hối là gì?

Hiểu đơn giản rằng, ngoại hối chính là tài sản và quyền tài sản mà có thể định giá và chuyển đổi sang ngoại tệ, được chấp nhận trên thế giới làm đồng tiền thanh toán để sử dụng trong các giao dịch quốc tế. 

Cụ thể, ngoại hối gồm các loại sau:

• Ngoại tệ: là đồng tiền của nước ngoài, hoặc đồng tiền quốc tế chung
• Công cụ thanh toán ngoại tệ: như là hối phiếu, séc, lệnh phiếu, thẻ ngân hàng, giấy chuyển ngân hàng
• Các chứng từ có giá tương đương với ngoại tệ như: trái phiếu và cổ phiếu
• Vàng: gồm cả vàng trong dự trữ quốc gia, vàng khối, vàng thỏi, vàng miếng, vàng trên tài khoản của người nước ngoài
• Đồng tiền quốc gia (Bản tệ): là đồng tiền của quốc gia khi được sử dụng trong thanh toán quốc tế hoặc được chuyển ra khỏi quốc gia và được xem là ngoại hối
• Tiền mã hóa: như Bitcoin, Ethereum,…

Những quốc gia có lượng dự trữ ngoại hối lớn nhất trên thế giới

Theo như cập nhật của Ngân hàng thế giới (WB) và Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), thì ba quốc gia có lượng tiền mặt và vàng dự trữ lớn nhất là Trung Quốc, Thụy Sĩ và Nhật Bản. 

Còn tính theo lượng dự trữ ngoại tệ, cập nhật gần nhất năm 2015 cho thấy ba quốc gia dự trữ lượng ngoại tệ nhiều nhất lần lượt từ cao xuống thấp là Trung Quốc, Nhật Bản và Ả Rập Xê Út.

Giao dịch ngoại hối là gì?

Giao dịch ngoại hối có thể được định nghĩa là sự trao đổi, mua bán ngoại tệ, hàng hóa ngoại tệ cũng như những giấy tờ có giá trị thanh toán thông qua ngoại tệ trên thị trường toàn cầu nhằm thu lại lợi nhuận cho bản thân người giao dịch. Ngoại tệ được giao dịch thông qua một người ở giữa (môi giới) hoặc trực tiếp theo một cặp. Ví dụ như là EUR/USD hoặc GBP/JPY

Top những đồng tiền trong giao dịch ngoại hối

• Danh sách những đồng tiền lớn trong giao dịch ngoại hối toàn cầu bao gồm: USD (đô la Mỹ), EUR (ơ-rô), Yên Nhật, Bảng Anh, AUD (đô la Úc), Franc (đồng Franc Thụy Sĩ), CAD (đô la Canada), HKD (đô la Hồng Kông), đồng Krona Thụy Điển, NZD (đô la New Zealand).
• Danh sách những đồng ngoại tệ mới nổi khi đăng ký giao dịch ngoại hối toàn cầu là: HKD (đô la Hồng Kông), SGD (đô la Singapore), MXN (đồng peso Mexico),…

Thị trường ngoại hối là gì?

Đây là một nơi phi tập trung, diễn ra các hoạt động mua bán, trao đổi ngoại tệ và các phương tiện thanh toán quốc tế có giá trị như ngoại tệ. Ở một nghĩa hẹp hơn, thị trường ngoại hối là thị trường ngoại tệ có các chủ thể tham gia 85% là ngân hàng thực hiện các giao dịch ngoại hối.

Lưu ý về thị trường ngoại hối

Đối tượng của thị trường ngoại hối

Có ba nhóm đối tượng chính đó là:

• Các ngân hàng lớn: một số ngân hàng lớn như Citibank (Hoa Kỳ), Deutsche Bank (Đức), Goldman Sachs (Hoa Kỳ),…Giao dịch ngoại hối này sẽ thực hiện cho chính ngân hàng, công ty, cơ quan chính phủ lớn, khách hàng và các cá nhân có giá trị ròng cao. 
• Chính phủ và ngân hàng trung ương. Nhóm đối tượng này gồm chính phủ của các quốc gia lớn, ngân hàng trung ương như Cục dự trữ liên bang, Ngân hàng Trung ương Anh Quốc,.v.v. 
• Bên môi giới ngoại hối: đây là một tổ chức cung cấp cho các tổ chức và cá nhân trên toàn thế giới quyền truy cập vào thị trường Forex toàn cầu thông qua nền tảng giao dịch trực tuyến. Trong đó, nhà đầu tư cá nhân bao gồm các cá nhân có nhu cầu đầu tư, du lịch bằng việc giao dịch ngoại tệ hoặc để hưởng lợi từ giao dịch chênh lệch giá.

Sản phẩm được giao dịch tại thị trường ngoại hối

Sản phẩm trên thị trường ngoại hối là tiền tệ. Khi giao dịch ngoại hối, một lượng tiền nhất định sẽ được mua và đồng thời một lượng tiền khác cũng được bán. Tiền sẽ được giao dịch theo cặp (VD: GBP/JYP; EUR/USD) một cách trực tiếp hoặc có thể qua môi giới để hạn chế khả năng thua lỗ cho bên giao dịch chưa đủ chuyên môn. 

Cách thức giao dịch của thị trường ngoại hối

Việc tiền được giao dịch trong thị trường ngoại hối là bằng hình thức theo cặp. Nói cách khác, khi nhà đầu tư muốn mua ngoại tệ thì họ cũng bán một ngoại tệ khác. Ví dụ như: họ muốn mua GBP/JYP thì họ sẽ phải mua GBP và bán JYP cùng lúc. Có ba cặp tiền tệ chính:

• Cặp chính: là ghép cặp tiền USD với bất ký loại tiền chính nào khác để tạo ra các cặp tiền EUR-USD, GBP-USD, USD-CAD, JYP-USD,…
• Cặp tiền chéo: là việc ghép các cặp tiền tệ chính khác ngoài đô la Mỹ với nhau. Ví dụ: EUR-GBP, EUR-JYP, NZD-CAD,…
• Cặp tiền lạ: là việc ghép một loại tiền tệ chính với một loại tiền tệ mới nổi. VD: USD-HKD, JYP-SGD, CAD-MXN,…

Thời gian giao dịch của thị trường ngoại hối

Thị trường ngoại hối mở cửa xuyên suốt 24h/5, không làm việc vào ngày lễ và cuối tuần. Nếu 01 thị trường đóng cửa, 01 thị trường khác sẽ lần lượt mở ra và thay thế, cho phép các nhà đầu tư tham gia giao dịch bất cứ lúc nào trong ngày.

 Hiện nay, pháp luật Việt Nam cấm hoạt động đầu tư và kinh doanh ngoại hối. Ngoài ra, hiện có rất nhiều hoạt động chuyển đổi đang diễn ra trên thị trường, hoạt động bất hợp pháp khiến nhiều nhà đầu tư dễ dàng rơi vào bẫy. Do đó, nhà đầu tư nên cẩn trọng với hình thức chào mời này để tránh mắc phải sai lầm đáng tiếc.

Các nghiệp vụ kinh doanh trong thị trường ngoại hối

Ngoại hối quyền chọn

Có thể hiểu đây là một công cụ tài chính cho phép người nắm giữ hợp đồng có quyền mua hoặc bán một loại tiền tệ này với một loại tiền tệ khác theo tỷ giá cố định đã thỏa thuận trước trong một khoảng thời gian xác định trong tương lai.

Quyền chọn cho phép nhà đầu tư đi trước xu hướng tiền tệ cũng như hạn chế rủi ro thua lỗ. Bạn có thể hưởng lợi từ các quyền chọn theo mọi hướng chuyển động của giá (lên, xuống hoặc thậm chí không chuyển động).

Hợp đồng quyền chọn ngoại hối là một giao dịch ngoại hối được thực hiện theo hợp đồng quyền chọn mua hoặc quyền chọn bán. Trong đó:

• Hợp đồng quyền chọn mua: Một hợp đồng trao cho người mua hợp đồng quyền, nhưng không có nghĩa vụ, mua một lượng ngoại tệ cụ thể. 
• Hợp đồng quyền chọn bán: Là hợp đồng cho phép người mua hợp đồng có quyền, nhưng không có nghĩa vụ, bán một lượng ngoại tệ xác định.

Người mua hoặc người bán quyền chọn bán có thể thực hiện hoặc chấm dứt hợp đồng nếu họ cho rằng nó không sinh lời. Tuy nhiên, việc thanh toán phí quyền chọn được yêu cầu tại thời điểm ký kết hợp đồng.

Ngoại hối tương lai

Là một thỏa thuận mua hoặc bán một lượng ngoại tệ xác định với tỷ giá cố định tại thời điểm của thời hạn hợp đồng và nhận ngoại tệ vào một ngày sau đó thông qua Sở giao dịch, và sẽ không trực tiếp thông qua ngân hàng.

Sở giao dịch là thực thể đặt ra các quy tắc và kiểm soát hoạt động của các thành viên. Thành viên của sàn giao dịch có thể là đại diện của các tập đoàn, ngân hàng thương mại hoặc cá nhân có tài khoản riêng biệt.

Hợp đồng tương lai ngoại hối tương tự như hợp đồng ngoại hối kỳ hạn nhưng có tính thanh khoản cao hơn vì các bên có thể hủy hợp đồng cũ và mở hợp đồng mới bất kỳ lúc nào. Hai bên sẽ thanh toán cho nhau phần giá trị chênh lệch khi chấm dứt hợp đồng. Do đó, hợp đồng tương lai là một phương tiện tốt cho các nhà đầu cơ bên cạnh mục đích hạn chế rủi ro của họ. Các nhà đầu cơ dự đoán rằng một loại tiền tệ cụ thể sẽ tăng giá trong tương lai mua các hợp đồng tương lai bằng loại tiền tệ đó. Ngược lại, một nhà đầu cơ khác dự đoán sự mất giá tiền tệ trong tương lai sẽ bán một hợp đồng kỳ hạn ngoại hối. Sàn giao dịch tổ chức các thỏa thuận như vậy với tư cách là người tổ chức và đại lý của sàn giao dịch.

Hoán đổi ngoại hối

Hoán đổi tiền tệ là việc mua và bán đồng thời một loại ngoại tệ cụ thể có cùng giá trị, nhưng vào các ngày mua và bán khác nhau. Đây là sự kết hợp giữa giao dịch ngoại hối giao ngay và giao dịch ngoại hối tương lai. Ưu điểm của hình thức này là bạn có thể sử dụng hợp đồng hoán đổi để giảm chi phí của mình và tránh rủi ro biến động tỷ giá hối đoái. Giao dịch hoán đổi mang lại những lợi ích nhất định cho các bên liên quan: ngân hàng và khách hàng. 

Khách hàng hưởng lợi từ việc có thể đáp ứng nhu cầu ngoại tệ hoặc nội tệ hiện tại của họ. Đối với ngân hàng, lợi thế là đáp ứng được nhu cầu của khách hàng dẫn đến nâng cao uy tín và giá trị thương hiệu của ngân hàng. Mặt khác, các ngân hàng có thể thu lợi từ chênh lệch giữa giá mua và giá bán ngoại tệ.

Ngoại hối kỳ hạn

Đây là một nghiệp vụ giao dịch ngoại hối, trong đó, khi ký kết, giao hàng hoặc thanh toán cho một hợp đồng, cả hai bên đồng ý mua hoặc bán một lượng ngoại tệ xác định theo tỷ giá đã thỏa thuận. Các khoản thanh toán ngoại hối được thực hiện vào một ngày cụ thể trong tương lai.

Giao dịch trên thị trường này chủ yếu có sự tham gia của các ngân hàng thương mại, các tập đoàn đa quốc gia, các nhà đầu tư trên thị trường tài chính quốc tế và các công ty xuất nhập khẩu, tức là các công ty mà giá cả thường bị ảnh hưởng nhiều bởi biến động tỷ giá.

Giao dịch kỳ hạn ngày nay đang phát triển mạnh và đóng một vai trò quan trọng trong thị trường ngoại hối. Giao dịch kỳ hạn rất hiệu quả đối với các công ty để phòng ngừa rủi ro tiền tệ khi nhập khẩu, xuất khẩu, giả định nợ nước ngoài hoặc đầu tư ra nước ngoài. Thị trường tương lai cũng là nơi hoạt động tích cực của các nhà đầu cơ để theo đuổi lợi nhuận. Các kỳ hạn của hợp đồng ngoại hối thường là bội số của 30 ngày như 2;3;4;5;6;9;12 tháng. Tuy nhiên, các bên cũng có thể thỏa thuận về các điều khoản lẻ hoặc các điều khoản dài hơn một năm.

Kinh doanh chênh lệch tỉ giá

Mức giá chênh lệch giữa các điểm giao dịch tạo ra các cơ hội kinh doanh chênh lệch giá trên các thị trường giao ngay. Do đó, giao dịch chênh lệch giá có thể được coi là một hoạt động của nghiệp vụ hối đoái giao ngay. Kinh doanh chênh lệch giá tiền tệ là hành vi mua một loại tiền tệ ở mức giá thấp hơn và đồng thời bán lại nó ở mức giá cao hơn (hoặc ngược lại) nhằm thu lợi từ chênh lệch giá.

Trong giao dịch này, không xảy ra tình trạng thiếu cũng như thừa ngoại tệ do việc mua và bán diễn ra đồng thời và nhà giao dịch không chịu rủi ro tiền tệ. Tuy nhiên, do sự phát triển của các phương tiện truyền thông hiện đại, ngày nay nó có xu hướng cân bằng tỷ giá hối đoái của các thị trường ngoại hối khác nhau bằng cách thực hiện các giao dịch chênh lệch giá trên. Kinh doanh chênh lệch giá ngoại hối không còn là chuẩn mực khi thị trường ngoại hối và ngoại hối đã trở nên minh bạch toàn cầu, cho phép người bán và người mua dễ dàng biết giá và liên lạc với nhau từ các địa điểm khác nhau.

Ngoại hối giao ngay

Đây là nghiệp vụ ngoại tệ mà việc chuyển ngoại tệ được hoàn thành trong vòng 01 hoặc 02 ngày làm việc kể từ ngày ký kết hợp đồng mua bán.

Hoạt động chuyên ngành này diễn ra trên thị trường giao ngay và được thực hiện dựa trên tỷ giá giao ngay, là tỷ giá được xác định trước và có hiệu lực tại thời điểm giao dịch. Lãi suất giao ngay thường được niêm yết bởi tất cả các ngân hàng thương mại và các phương tiện thông tin đại chúng.

Các ngân hàng thường không tính phí giao dịch, nhưng sử dụng chênh lệch giữa giá bán và giá mua thay cho chi phí giao dịch, bù đắp rủi ro và tạo ra lợi nhuận. Tuy nhiên, đối với giao dịch vật chất, việc gửi tiền bằng ngoại tệ phải được thực hiện trong vòng 01 ngày làm việc hoặc 02 ngày làm việc kể từ ngày phát sinh giao dịch tùy theo quy định của từng ngân hàng.

Trên đây là tư vấn của Công ty Luật Siglaw về ngoại hối, nếu có bất kỳ thắc mắc nào chuyên sâu hơn liên quan tới nội dung này, hãy liên hệ trực tiếp Công ty luật Siglaw tại:

Trụ sở chính tại Tp. Hà Nội: Tầng 12A Tòa nhà Sao Mai, Số 19 đường Lê Văn Lương, Phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội.

Email: [email protected]

Chi nhánh tại miền Nam: 21 đường N4, Khu phức hợp thương mại dịch vụ và nhà ở tại số 16/9 đường Bùi Văn Ba, Phường Tân Thuận Đông, Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh.

Chi nhánh miền Trung: 177 Trưng Nữ Vương, Quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng

Email: [email protected]

Hotline: 0961 366 238