Chủ hộ kinh doanh có thể mở công ty không?

Việc duy trì hình thức hộ kinh doanh có thể không còn phù hợp, và nhu cầu chuyển đổi lên thành công ty trở thành mối quan tâm của nhiều người. Liệu chủ hộ kinh doanh có thể mở công ty không? Quy trình, thủ tục và các ràng buộc pháp lý như thế nào? Bài viết này Công ty Luật Siglaw sẽ làm rõ các vấn đề trên một cách chi tiết và đầy đủ.

Đặc điểm pháp lý của hộ kinh doanh

Hộ kinh doanh cá thể, theo quy định của pháp luật Việt Nam, là một hình thức kinh doanh nhỏ do một cá nhân hoặc một hộ gia đình điều hành. Khoản 1 Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP quy định rằng, hộ kinh doanh chỉ có thể đăng ký hoạt động tại một địa điểm, không được thuê quá 10 lao động và chủ hộ phải chịu trách nhiệm vô hạn đối với các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính.

Hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân, không có con dấu và không thể tham gia một số loại hợp đồng hay hoạt động kinh doanh quy mô lớn như công ty. Điều này dẫn đến những hạn chế trong việc mở rộng và huy động vốn. Đặc biệt, HKD không thể phát hành cổ phiếu, trái phiếu hoặc huy động vốn từ nhiều đối tác khác nhau, vì không có cấu trúc chia sẻ quyền sở hữu như công ty TNHH hoặc công ty cổ phần.

Chủ hộ kinh doanh có thể thành lập công ty không?

Hiện nay bạn là chủ hộ kinh doanh cá thể và muốn tìm hiểu xem có thể mở công ty hay không? Theo Luật Doanh nghiệp 2020 thì chủ hộ kinh doanh có quyền thành lập công ty nhưng sẽ có một số giới hạn nhất định như: tại Khoản 3 Điều 67 Nghị định số 78/2015/NĐ-CP quy định rằng: “Chủ hộ kinh doanh không được đồng thời làm chủ doanh nghiệp tư nhân hoặc thành viên hợp danh của công ty hợp danh.”

Điều này có nghĩa là nếu chủ hộ kinh doanh muốn thành lập doanh nghiệp tư nhân hoặc tham gia vào công ty hợp danh, họ phải chấm dứt hoạt động của hộ kinh doanh trước đó. Lý do chính là cả hai loại hình trên đều có cơ chế trách nhiệm vô hạn, khiến chủ sở hữu phải chịu trách nhiệm toàn bộ tài sản cá nhân đối với hoạt động kinh doanh.

Tuy nhiên, Luật Doanh nghiệp không cấm chủ hộ kinh doanh thành lập hoặc tham gia góp vốn vào các loại hình công ty khác, bao gồm:

• Công ty TNHH một thành viên: Chủ hộ kinh doanh có thể chuyển đổi hoạt động kinh doanh lên thành công ty TNHH một thành viên, với cơ chế trách nhiệm hữu hạn. Điều này đồng nghĩa với việc chủ sở hữu chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ trong phạm vi vốn điều lệ đã góp.
• Công ty TNHH hai thành viên trở lên: Đây cũng là lựa chọn phù hợp cho chủ sở hữu kinh doanh khi muốn mở rộng quy mô, kết hợp với một hoặc nhiều thành viên khác để góp vốn và chia sẻ trách nhiệm.
• Công ty cổ phần: Chủ hộ kinh doanh có thể chuyển đổi lên thành công ty cổ phần, một loại hình doanh nghiệp linh hoạt hơn, cho phép huy động vốn thông qua phát hành cổ phiếu và có cấu trúc phân chia cổ phần rõ ràng.

Lợi ích của việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên công ty

Việc thành lập công ty thay vì duy trì hộ kinh doanh mang lại nhiều lợi ích cả về mặt tài chính lẫn pháp lý:

• Trách nhiệm tài chính hạn chế: Khi chuyển đổi lên công ty TNHH hoặc cổ phần, chủ sở hữu chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn điều lệ đã góp. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro đối với tài sản cá nhân của chủ sở hữu.
• Mở rộng quy mô kinh doanh: Công ty có thể dễ dàng phát triển quy mô lớn hơn thông qua việc huy động vốn từ các cổ đông (trong trường hợp công ty cổ phần) hoặc từ các nhà đầu tư khác (trong trường hợp công ty TNHH). Điều này không thể thực hiện được đối với mô hình hộ kinh doanh do tính chất pháp lý và hạn chế về nguồn lực.
• Uy tín và khả năng hợp tác: Công ty, với tư cách là một pháp nhân độc lập, có khả năng ký kết các hợp đồng lớn, tham gia các dự án kinh doanh và được các đối tác, khách hàng, ngân hàng tin cậy hơn so với hộ kinh doanh.
• Tính pháp lý và kiểm soát nội bộ: Công ty có hệ thống kiểm soát tài chính minh bạch, bắt buộc phải nộp báo cáo tài chính hàng năm và tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về kế toán, kiểm toán. Điều này không chỉ giúp tăng tính minh bạch mà còn giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật dễ dàng hơn, tránh các rủi ro về thuế.

Thủ tục chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang công ty

Căn cứ theo Nghị định 01/2021/NĐ-CP, việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên công ty bao gồm một số thủ tục như sau:

• Đăng ký chuyển đổi: Chủ hộ kinh doanh cần nộp hồ sơ đăng ký chuyển đổi lên Phòng Đăng ký kinh doanh tại Sở Kế hoạch và Đầu tư nơi đặt trụ sở chính của doanh nghiệp. Hồ sơ bao gồm: giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp, điều lệ công ty, danh sách thành viên hoặc cổ đông (nếu có), và các giấy tờ chứng thực cá nhân.
• Chuyển nhượng tài sản: Toàn bộ tài sản của hộ kinh doanh, bao gồm cả tài sản cố định, phải được chuyển sang tên công ty mới. Chủ hộ kinh doanh cần thực hiện thủ tục này tại cơ quan thuế và các cơ quan liên quan.
• Chấm dứt hoạt động hộ kinh doanh: Sau khi hoàn tất thủ tục thành lập công ty, chủ hộ cần thực hiện việc chấm dứt hoạt động của HKD và đóng mã số thuế hộ kinh doanh để tránh việc trùng lặp về pháp lý.

Những rủi ro khi chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên công ty

Mặc dù việc chuyển đổi lên thành công ty mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng có một số rủi ro mà chủ hộ kinh doanh cần lưu ý:

• Chi phí quản lý tăng: Công ty, đặc biệt là công ty cổ phần hoặc công ty TNHH hai thành viên trở lên, phải chịu nhiều chi phí quản lý hơn như chi phí kế toán, kiểm toán, quản lý cổ đông, và tuân thủ các quy định pháp luật.
• Thủ tục phức tạp: Việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang công ty đòi hỏi nhiều thủ tục pháp lý phức tạp, bao gồm đăng ký chuyển đổi, xử lý các nghĩa vụ thuế, và thay đổi quyền sở hữu tài sản. Điều này đòi hỏi chủ hộ phải nắm vững các quy định pháp luật hoặc cần sự hỗ trợ từ các chuyên gia pháp lý.

Chủ hộ kinh doanh có quyền thành lập công ty và điều này là hợp pháp theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020. Việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên công ty không chỉ mở ra nhiều cơ hội phát triển kinh doanh mà còn giúp chủ sở hữu bảo vệ tài sản cá nhân thông qua cơ chế trách nhiệm hữu hạn. 

Trên đây là toàn bộ những thông tin cần thiết Công ty Luật Siglaw giải đáp về Chủ hộ kinh doanh có được thành lập công ty không?. Nếu quý khách hàng gặp các vấn đề liên quan về mối quan hệ giữa chủ hộ kinh doanh có được thành lập công ty vui lòng liên hệ cho Công ty Luật Siglaw để được tư vấn miễn phí một cách toàn diện.