Năm 2021 là năm đầu tiên triển khai kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và đầu tư công trung hạn 2021-2025, diễn ra trong bối cảnh trong nước và thế giới chịu tác động lớn của đại dịch COVID-19. Hơn bao giờ hết, vai trò đầu tư công ngày càng quan trọng trong duy trì và phát triển hạ tầng kinh tế – xã hội nhằm khôi phục và hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Vậy Vốn đầu tư công là gì? Hãy cùng Công ty Luật Siglaw tìm hiểu thông qua bài dưới dưới đây
Đầu tư công là gì?
Đầu tư công là hoạt động đầu tư của Nhà nước, thực hiện đầu tư vào các chương trình, dự án kết cấu hạ tầng kinh tế -xã hội và các chương trình, dự án phục vụ phát triển kinh tế – xã hội. Bao gồm cả các chương trình, dự án phục vụ phát triển kinh tế – xã hội với mục đích trực tiếp hoặc gián tiếp nhằm phục vụ phát triển kinh tế xã hội.
Hoạt động đầu tư công bao gồm các hoạt động sau: Lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư; lập, thẩm định, quyết định chương trình, dự án đầu tư công; Lập, thẩm định, phê duyệt, giao, triển khai thực hiện kế hoạch, dự án đầu tư công; Quản lý, sử dụng vốn đầu tư công; Nghiệm thu, bàn giao chương trình, quyết toán dự án đầu tư công; Theo dõi và đánh giá, kiểm tra, thanh tra kế hoạch, chương trình, dự án đầu tư công.
Vốn đầu tư công là nguồn vốn của Nhà nước và do Nhà nước quản lý. Theo đó, vốn đầu tư công có thể là một trong các loại vốn sau: Vốn ngân sách nhà nước; Vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư theo quy định của pháp luật.
Đặc điểm của đầu tư công
Thứ nhất, đầu tư công là đầu tư của Nhà nước, của Chính phủ. Chủ thể đầu tư là cơ quan Nhà nước, cơ quan thuộc chính phủ từ trung ương đến địa phương
Thứ hai, đầu tư công là hoạt động đầu tư sử dụng nguồn vốn do nhà nước quản lý. Các cơ quan Nhà nước, của Chính phủ sẽ sử dụng nguồn vốn này hoặc Nhà nước giao cho các chủ thể khác trong nền kinh tế sử dụng nguồn vốn đầu tư công
Thứ ba, đầu tư công là đầu tư vào lĩnh vực phục vụ sự phát triển kinh tế xã hội, cung cấp hàng hóa, dịch vụ công và vì mục đích công nhằm phục vụ phát triển kinh tế xã hội. Đầu tư công có thể thu hút, huy động và sử dụng mọi nguồn lực của nền kinh tế, cả nguồn vốn trong nước, nguồn vốn nước ngoài, cả nguồn vốn nhà nước, nguồn vốn khu vực tư nhân để tiến hành hoạt động. Đồng thời đầu tư công có thể được thực hiện bởi các chủ thể khác nhau của nền kinh tế cả cơ quan các cấp của Nhà nước, Chính phủ, cả chủ thể doanh nghiệp khu vực tư nhân và chủ thể kinh tế khác… Với hình thức đầu tư này có thể huy động rộng rãi các nguồn lực để tiến hành hoạt động đầu tư, giảm sức ép cho nguồn vốn Nhà nước, nguồn vốn Ngân sách, phù hợp với xu hướng xã hội hóa đầu tư công, thu hút khu vực tư nhân tham gia đầu tư theo hình thức đầu tư.
Các đối tượng đầu tư công hiện nay. Hiện nay có 06 đối tượng đầu tư công, đó là:
(1) Đầu tư chương trình, dự án kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội.
(2) Đầu tư phục vụ hoạt động của cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội
(3) Đầu tư và hỗ trợ hoạt động đầu tư cung cấp sản phẩm, dịch vụ công ích, phúc lợi xã hội
(4) Đầu tư của Nhà nước tham gia thực hiện dự án theo phương thức đối tác công tư
(5) Đầu tư phục vụ công tác lập, thẩm định, quyết định hoặc phê duyệt, công bố và điều chỉnh quy hoạch theo quy định của pháp luật về quy hoạch
(6) Cấp bù lãi suất tín dụng ưu đãi, phí quản lý; cấp vốn điều lệ cho các ngân hàng chính sách, quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách; hỗ trợ đầu tư cho các đối tượng chính sách khác theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ
Dự án đầu tư công hiện nay được phân biệt như thế nào?
Trường hợp căn cứ vào tính chất, dự án đầu tư công được phân loại làm hai loại đó là Dự án có cấu phần xây dựng và Dự án không có cấu phần xây dựng.
Trong đó dự án có cấu phần xây dựng là dự án đầu tư xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp, mở rộng dự án đã đầu tư xây dựng, bao gồm cả phần mua tài sản, mua trang thiết bị của dự án. Còn dự án không có cấu phần xây dựng bao gồm các dự án mua tài sản, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua, sửa chữa, nâng cấp trang thiết bị, máy móc và các dự án khác không thuộc dự án có cấu phần xây dựng.
Trường hợp Căn cứ vào mức độ quan trọng và quy mô, dự án đầu tư công dựa trên các tiêu chí phân loại dự án quan trọng quốc gia. Phân theo các hạng dự án nhóm A, dự án nhóm B, dự án nhóm C theo các tiêu chí có sẵn theo quy định của pháp luật.
Hiện nay dự án đầu tư công được quản lý dựa trên 05 nguyên tắc sau:
Một, phải tuân thủ các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công
Hai, phải phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 05 năm của quốc gia và quy hoạch có liên quan theo quy định của pháp luật về quy hoạch
Ba, thực hiện đúng trách nhiệm và quyền hạn của cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức, cá nhân liên quan đến quản lý và sử dụng vốn đầu tư công
Bốn, quản lý việc sử dụng vốn đầu tư công theo đúng quy định đối với từng nguồn vốn; bảo đảm đầu tư tập trung, đồng bộ, chất lượng, tiết kiệm, hiệu quả và khả năng cân đối nguồn lực; tránh không để thất thoát, lãng phí
Năm, phải bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động đầu tư công
Vai trò của đầu tư công hiện nay
– Là một trong những yếu tố đóng vai trò quan trọng và quyết định đối với tăng trưởng kinh tế, được tập trung chủ yếu vào xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế kỹ thuật, giáo dục, y tế, xóa đói giảm nghèo…Là nguồn lực quan trọng thúc đầy tăng trưởng và phát triển kinh tế – xã hội của đất nước
– Tạo môi trường hành chính thông thoáng, thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống người dân
– Là công cụ của Nhà nước thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội các vùng chậm phát triển, vùng khó khăn, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng, miền
– Đóng vai trò tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế, hoạt động của doanh nghiệp. Dẫn dắt đầu tư, góp phần khơi dậy tiềm năng to lớn cho phát triển kinh tế – xã hội
– Kế hoạch đầu tư công trung hạn góp phần thực hiện mục tiêu cơ cấu lại nền kinh tế, phát huy được vai trò của đầu tư công trong lan tỏa, liên kết các vùng, hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội, tạo điều kiện thúc đẩy tăng trưởng kinh tế theo hướng bền vững; Góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công;
– Từng bước khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, phân tán, nâng cao hiệu quả đầu tư theo đúng mục tiêu, định hướng phát triển kinh tế – xã hội của đất nước
– Thúc đẩy cơ cấu lại đầu tư và cơ cấu lại các ngành, vùng lãnh thổ; Bảo đảm phát triển kinh tế – xã hội và an sinh xã hội, giữa các ngành, lĩnh vực, các địa phương, vùng miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và các vùng khó khăn khác
Trên đây là một số các thông tin về Đầu tư công. Nếu có thắc mắc gì liên quan đến lĩnh vực Đầu tư bạn có thể liên hệ trực tiếp với Công ty Luật Siglaw để được hỗ trợ!
Trụ sở chính tại Tp. Hà Nội: Số 44/A32 – NV13, Khu A Glexemco, đường Lê Trọng Tấn, An Khánh, Hoài Đức, Tp.Hà Nội.
Email: vphn@siglaw.com.vn
Chi nhánh tại miền Nam: A9.05 Block A, Tòa Sky Center, số 5B đường Phổ Quang, Phường 2, Quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh.
Chi nhánh miền Trung: 177 Trưng Nữ Vương, Quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng
Email: vphcm@siglaw.com.vn
Hotline: 0961 366 238
Facebook: https://www.facebook.com/hangluatSiglaw
