Trong công ty cổ phần, vốn điều lệ được chia thành nhiều phần bằng nhau gọi là cổ phần. Người sở hữu cổ phần được gọi là cổ đông. Cổ phần của công ty cổ phần có nhiều loại khác nhau. Mỗi loại cổ phần lại mang đến cho cổ đông những quyền lợi và nghĩa vụ khác nhau. Bài viết sau đây tìm hiểu sâu hơn về các loại cổ phần trong công ty cổ phần và phân tích cụ thể quyền lợi cũng như nghĩa vụ mà cổ đông có khi nắm giữ mỗi loại cổ phần khác nhau.
Các loại cổ phần trong công ty cổ phần
Điều 114 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định các loại cổ phần như sau:
“Điều 114. Các loại cổ phần
Công ty cổ phần phải có cổ phần phổ thông. Người sở hữu cổ phần phổ thông là cổ đông phổ thông.
Ngoài cổ phần phổ thông, công ty cổ phần có thể có cổ phần ưu đãi. Người sở hữu cổ phần ưu đãi gọi là cổ đông ưu đãi. Cổ phần ưu đãi gồm các loại sau đây:
a) Cổ phần ưu đãi cổ tức;
b) Cổ phần ưu đãi hoàn lại;
c) Cổ phần ưu đãi biểu quyết;
d) Cổ phần ưu đãi khác theo quy định tại Điều lệ công ty và pháp luật về chứng khoán.
…”
Theo quy định trên, cổ phần của công ty cổ phần bao gồm các loại sau:
- Cổ phần phổ thông;
- Cổ phần ưu đãi gồm: Cổ phần ưu đãi cổ tức; Cổ phần ưu đãi hoàn lại; Cổ phần ưu đãi biểu quyết; Cổ phần ưu đãi khác theo Điều lệ công ty.
Cổ phần phổ thông và quyền, nghĩa vụ của cổ đông phổ thông
Loại cổ phần không thể thiếu trong công ty cổ phần là cổ phần phổ thông. Cổ đông nắm giữ cổ phần phổ thông được gọi là cổ đông phổ thông. Đặc điểm quan trọng của cổ phần phổ thông là không thể chuyển đổi sang cổ phần ưu đãi. Nói cách khác, khi cổ đông nắm giữ cổ phần phổ thông thì không thể chuyển sang cổ phần ưu đãi vốn có nhiều đặc quyền hơn. Đây chính là điểm khác biệt cơ bản giữa cổ phần phổ thông và các loại cổ phần khác.
Cổ đông phổ thông sẽ có các quyền chính như sau:
- Có thể tham gia các cuộc họp Đại hội đồng cổ đông, phát biểu ý kiến và biểu quyết các vấn đề quan trọng. Mỗi cổ phần tương ứng với 1 phiếu;
- Sẽ được nhận cổ tức dựa trên số lượng cổ phần mà mình nắm giữ. Mức cụ thể sẽ do Đại hội đồng cổ đông quyết định;
- Khi công ty phát hành thêm cổ phần mới, sẽ được quyền ưu tiên mua trước tương ứng với tỷ lệ cổ phần hiện tại của mình;
- Có thể bán cổ phần của mình mà không cần xin phép công ty, ngoại trừ một số trường hợp hạn chế;
- Khi công ty giải thể, sẽ được chia một tỷ lệ tài sản tương ứng với cổ phần đang nắm giữ.
Cổ đông phổ thông có hai nghĩa vụ chính cần lưu ý:
- Phải thanh toán đầy đủ và đúng hạn số tiền mua cổ phần đã cam kết;
- Khi đã góp vốn bằng cổ phần, không được phép rút vốn đó ra khỏi công ty dưới bất cứ hình thức nào, trừ phi công ty hoặc người khác đồng ý mua lại cổ phần đó.
Những nghĩa vụ này buộc cổ đông phổ thông phải có trách nhiệm và cam kết lâu dài đối với việc đầu tư vào công ty thông qua cổ phần.
Các loại cổ phần ưu đãi trong công ty cổ phần
Cổ phần ưu đãi cổ tức
Cổ phần ưu đãi cổ tức mang lại quyền lợi đặc biệt cho cổ đông là được hưởng mức cổ tức cao và ổn định hàng năm. Cụ thể, cổ tức của cổ phần này bao gồm phần cổ tức cố định không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh và phần cổ tức thưởng. Mức cổ tức cố định và cách xác định cổ tức thưởng sẽ được định sẵn trên cổ phiếu.
Tuy nhiên, cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi cổ tức sẽ bị hạn chế một số quyền so với cổ đông thông thường, không được biểu quyết hay tham gia đề cử, bầu cử Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát.
Điểm đáng lưu ý là cổ phần ưu đãi cổ tức có thể được Đại hội đồng cổ đông chuyển đổi thành cổ phần phổ thông. Những người được mua loại cổ phần này sẽ do Điều lệ công ty hoặc Đại hội đồng cổ đông quy định.
Cổ phần ưu đãi hoàn lại
Cổ phần ưu đãi hoàn lại cho phép cổ đông yêu cầu công ty hoàn trả lại một phần hoặc toàn bộ vốn đã góp, căn cứ vào nguyện vọng của cổ đông đó hoặc theo các điều kiện định sẵn trên cổ phiếu.
Tuy nhiên, người nắm giữ cổ phần ưu đãi hoàn lại cũng sẽ bị hạn chế một số quyền cơ bản như quyền biểu quyết, tham dự đại hội, đề cử ứng viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát.
Điểm đáng lưu ý là cổ phần hoàn lại có thể được Đại hội đồng cổ đông quyết định chuyển đổi thành cổ phần phổ thông. Những ai được mua cổ phần này sẽ tuân theo quy định của Điều lệ công ty hoặc Nghị quyết Đại hội đồng.
Cổ phần ưu đãi biểu quyết
Cổ phần ưu đãi biểu quyết mang lại cho cổ đông quyền biểu quyết với số phiếu cao hơn so với cổ đông thông thường. Cụ thể, mỗi cổ phần ưu đãi biểu quyết được quy định tương ứng với một số phiếu nhất định trong Điều lệ công ty.
Chỉ có tổ chức được Chính phủ ủy quyền và cổ đông sáng lập mới được phép nắm giữ loại cổ phần này. Trong đó, cổ đông sáng lập chỉ được hưởng quyền ưu đãi trong vòng 3 năm kể từ khi thành lập. Sau thời hạn trên, cổ phần ưu đãi biểu quyết sẽ được chuyển thành cổ phần phổ thông.
Ngoài ra, cổ phần ưu đãi biểu quyết cũng có thể được Đại hội đồng cổ đông quyết định chuyển thành cổ phần phổ thông. Điều quan trọng là người nắm giữ không được phép chuyển nhượng loại cổ phần này.
Để được tư vấn chi tiết, vui lòng liên hệ với công ty luật Siglaw theo thông tin dưới đây để nhận được sự hỗ trợ tận tình của đội ngũ luật sư và chuyên gia nhiều năm kinh nghiệm về thành lập doanh nghiệp.
Trụ sở chính tại Tp. Hà Nội: Số 44/A32 – NV13, Khu A Glexemco, đường Lê Trọng Tấn, An Khánh, Hoài Đức, Tp.Hà Nội.
Email: vphn@siglaw.com.vn
Chi nhánh tại miền Nam: A9.05 Block A, Tòa Sky Center, số 5B đường Phổ Quang, Phường 2, Quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh.
Chi nhánh miền Trung: 177 Trưng Nữ Vương, Quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng
Email: vphcm@siglaw.com.vn
Hotline: 0961 366 238
Facebook: https://www.facebook.com/hangluatSiglaw
